Tkankowy swoisty antygen polipeptydowy to marker nowotworowy wykorzystywany w diagnostyce i monitorowaniu przebiegu niektórych nowotworów. TPS to białko obecne w komórkach nabłonkowych, którego ...

Tkankowy swoisty antygen polipeptydowy (TPS)

Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:

Tkankowy swoisty antygen polipeptydowy to marker nowotworowy wykorzystywany w diagnostyce i monitorowaniu przebiegu niektórych nowotworów. TPS to białko obecne w komórkach nabłonkowych, którego podwyższony poziom we krwi może wskazywać na wzmożony podział komórek, charakterystyczny dla procesów nowotworowych. Jest to marker niespecyficzny, co oznacza, że jego wzrost może występować w różnych typach nowotworów, a także w stanach zapalnych.

Znaczenie badania

Badanie poziomu TPS znajduje zastosowanie w:

• Monitorowaniu nowotworów – szczególnie raka płuca, pęcherza moczowego, raka piersi, a także niektórych nowotworów przewodu pokarmowego.
• Oceny skuteczności leczenia nowotworów – zmniejszenie stężenia TPS po terapii (np. chirurgii, chemioterapii czy radioterapii) świadczy o odpowiedzi na leczenie.
• Wykrywaniu wznowy nowotworu – wzrost poziomu TPS w monitorowaniu pacjentów po leczeniu może sugerować nawrót choroby.
• Różnicowaniu stanów patologicznych – w połączeniu z innymi markerami TPS może wspierać diagnozowanie procesów chorobowych.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie TPS zaleca się w następujących sytuacjach:

• Diagnostyka nowotworów – szczególnie u pacjentów z podejrzeniem raka płuca, pęcherza moczowego, piersi lub przewodu pokarmowego.
• Monitorowanie leczenia nowotworów – w celu oceny skuteczności terapii lub wczesnego wykrycia wznowy.
• Objawy sugerujące nowotwór, takie jak:
  • Przewlekły kaszel, krwioplucie (w przypadku raka płuc).
  • Zaburzenia oddawania moczu (w przypadku raka pęcherza moczowego).
  • Wyczuwalne guzki w piersiach lub inne zmiany w badaniu obrazowym.
  • Przewlekłe bóle brzucha, utrata masy ciała (w przypadku nowotworów przewodu pokarmowego).

Jak przygotować się do badania?

• Na czczo: Zaleca się pobranie krwi rano, po co najmniej 8 godzinach przerwy od ostatniego posiłku.
• Unikanie wysiłku fizycznego: Na dobę przed badaniem unikaj intensywnej aktywności fizycznej, która może wpływać na wyniki.
• Konsultacja z lekarzem: Poinformuj lekarza lub personel medyczny w punkcie pobrań o przyjmowanych lekach i przebytych chorobach, które mogą mieć wpływ na wynik badania.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Podwyższony poziom TPS:

• Może wskazywać na obecność nowotworu (np. raka płuca, pęcherza, piersi).
• Podwyższone TPS obserwuje się również w stanach zapalnych, w tym w zapaleniu płuc, chorobach wątroby czy nerek, a także w ciąży, dlatego wynik zawsze należy interpretować w kontekście objawów i innych badań.

Prawidłowy poziom TPS:

• Nie wyklucza całkowicie obecności nowotworu, dlatego w przypadku podejrzeń lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak inne markery nowotworowe, badania obrazowe (np. tomografię) lub biopsję.

Tkankowy swoisty antygen polipeptydowy (TPS) to narzędzie wspierające diagnostykę i monitorowanie leczenia nowotworów. Należy jednak pamiętać, że wynik badania nie jest jednoznacznym potwierdzeniem ani wykluczeniem nowotworu i zawsze wymaga interpretacji w kontekście innych wyników oraz stanu klinicznego pacjenta. Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojego zdrowia, skonsultuj się z lekarzem.

14 dni roboczych

Markery onkologiczne

Wynik ilościowy.