Badanie poziomu amfetaminy w organizmie to test diagnostyczny wykrywający obecność tego środka psychoaktywnego w próbce materiału biologicznego, takiego jak mocz, krew lub ślin...

Amfetamina

Badanie poziomu amfetaminy w organizmie to test diagnostyczny wykrywający obecność tego środka psychoaktywnego w próbce materiału biologicznego, takiego jak mocz, krew lub ślina. Amfetamina jest substancją stymulującą układ nerwowy, stosowaną w niektórych krajach w leczeniu zaburzeń, takich jak ADHD czy narkolepsja, ale częściej wykorzystywaną rekreacyjnie jako środek odurzający. Badanie to jest ważne zarówno w diagnostyce nadużywania substancji, jak i w monitorowaniu leczenia oraz w testach przesiewowych, np. w miejscu pracy.

Znaczenie badania

Amfetamina wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, powodując:

• zwiększenie koncentracji,
• poprawę nastroju,
• podwyższenie energii i wytrzymałości,
• zmniejszenie apetytu.

Jednak nadużywanie tej substancji może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak:

• nadciśnienie, tachykardia,
• bezsenność, niepokój, psychozy,
• zaburzenia rytmu serca, udary mózgu,
• uzależnienie psychiczne.

Badanie na obecność amfetaminy jest istotne w:

• diagnostyce zatrucia i przedawkowania,
• ocenie abstynencji w przypadku leczenia uzależnienia,
• testach przesiewowych w kontekście pracy zawodowej lub sportu,
• ustaleniu przyczyny zmienionego zachowania lub niepokojących objawów.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie na obecność amfetaminy w organizmie jest zalecane w następujących sytuacjach:

• Podejrzenie nadużywania lub zatrucia amfetaminą – objawy mogą obejmować:
  • pobudzenie, nerwowość,
  • przyspieszoną akcję serca,
  • rozszerzone źrenice,
  • nadmierne pocenie się, suchość w ustach.
• Monitorowanie pacjentów leczonych amfetaminą (np. w ADHD), aby sprawdzić prawidłowość dawkowania.
• Testy przesiewowe, np. w miejscu pracy, w przypadku kierowców zawodowych czy sportowców.
• W kontekście medycyny sądowej lub w przypadkach podejrzenia udziału substancji psychoaktywnych w wypadkach drogowych lub przestępstwach.

Jak przygotować się do badania?

Przygotowanie do badania zależy od rodzaju próbki:

Mocz:

• Nie jest wymagane specjalne przygotowanie, ale poinformuj personel medyczny o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach, które mogą wpływać na wynik (np. niektóre leki na ADHD mogą dawać fałszywie pozytywny wynik).

Krew:

• Badanie może wymagać pobrania próbki w określonym czasie po spożyciu substancji, aby dokładnie określić jej poziom w organizmie.

Ślina lub włosy:

• Badanie śliny wykrywa obecność amfetaminy w krótkim okresie po zażyciu, natomiast analiza włosów pozwala ocenić długoterminowe nadużywanie (nawet do kilku miesięcy wstecz).

Odchylenia od wartości referencyjnych

Wynik negatywny:

• Brak obecności amfetaminy w próbce. Wynik ten oznacza, że badana osoba nie zażywała tej substancji w okresie wykrywalnym (w zależności od materiału, np. 1–3 dni dla moczu, kilka godzin dla krwi, kilka miesięcy dla włosów).

Wynik pozytywny:

• Obecność amfetaminy w organizmie. Wynik ten może wskazywać na:
  • zażycie amfetaminy w celach rekreacyjnych,
  • zastosowanie terapeutyczne (np. w leczeniu ADHD),
  • kontakt z substancją w środowisku pracy (rzadko).

Ważne: Pozytywny wynik zawsze wymaga potwierdzenia testami o większej czułości i swoistości (np. techniką GC-MS – chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas).

Co może wpłynąć na wynik badania?

• Fałszywie pozytywne wyniki: Niektóre leki i substancje mogą dawać wynik pozytywny, np.:
  • pseudoefedryna (stosowana w lekach na przeziębienie),
  • metylofenidat (lek na ADHD),
  • fenylefryna.
• Fałszywie negatywne wyniki: Wykrywalność amfetaminy zależy od czasu, który upłynął od jej zażycia – po kilku dniach substancja może już nie być obecna w moczu czy krwi.

Jak długo amfetamina pozostaje w organizmie?

• Mocz: do 1–3 dni po zażyciu.
• Krew: do 12 godzin (przy jednorazowym użyciu).
• Ślina: do 1–2 dni.
• Włosy: do 90 dni lub dłużej, w zależności od długości włosów.

Badanie poziomu amfetaminy to ważne narzędzie diagnostyczne w ocenie nadużywania substancji psychoaktywnych, monitorowaniu leczenia oraz diagnostyce zatrucia. Jeśli istnieje podejrzenie obecności amfetaminy w organizmie, skonsultuj się z lekarzem, aby dobrać odpowiedni rodzaj badania i uzyskać precyzyjne wyniki.

1 dzień roboczy

Toksykologia