Białko C to kluczowy element układu krzepnięcia krwi, pełniący rolę naturalnego antykoagulantu. Jego głównym zadaniem jest regulacja procesu krzepnięcia poprzez inaktywację czynników V i VI...

Białko C

Białko C to kluczowy element układu krzepnięcia krwi, pełniący rolę naturalnego antykoagulantu. Jego głównym zadaniem jest regulacja procesu krzepnięcia poprzez inaktywację czynników V i VIII, co zapobiega nadmiernemu tworzeniu się skrzepów.

Znaczenie badania poziomu białka C

Oznaczenie poziomu białka C jest istotne w:

• Diagnostyce zaburzeń krzepnięcia: Niedobór białka C może prowadzić do zwiększonego ryzyka zakrzepicy żylnej, w tym zakrzepicy żył głębokich czy zatorowości płucnej.
• Ocenie funkcji wątroby: Ponieważ białko C jest syntetyzowane w wątrobie, jego poziom może odzwierciedlać stan tego narządu.
• Monitorowaniu leczenia przeciwzakrzepowego: Pozwala na ocenę skuteczności terapii i dostosowanie dawki leków.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie zaleca się w przypadku:

• Niewyjaśnionych epizodów zakrzepowo-zatorowych: Szczególnie u osób poniżej 50. roku życia.
• Podejrzenia wrodzonego lub nabytego niedoboru białka C: Zwłaszcza gdy w rodzinie występowały przypadki zakrzepicy.
• Ciężkich zaburzeń krzepnięcia u noworodków: Takich jak zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC) czy plamica piorunująca.

Jak przygotować się do badania?

Aby wynik był miarodajny:

• Konsultacja z lekarzem: Jeśli przyjmujesz leki przeciwzakrzepowe, może być konieczne ich tymczasowe odstawienie przed badaniem.
• Unikaj stresu i wysiłku fizycznego: Na 24 godziny przed pobraniem krwi.
• Bądź na czczo: Choć nie jest to bezwzględnie wymagane, zaleca się powstrzymanie od jedzenia na 8–12 godzin przed badaniem.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Norma dla aktywności białka C wynosi 70–140% średniej aktywności osób zdrowych.

Obniżony poziom białka C może wskazywać na:

• Wrodzony niedobór białka C: Zwiększa ryzyko zakrzepicy.
• Choroby wątroby: Takie jak marskość czy niewydolność, wpływające na syntezę białka.
• Niedobór witaminy K: Niezbędnej do produkcji białka C.
• Stosowanie niektórych leków: Na przykład warfaryny czy doustnych środków antykoncepcyjnych.

Podwyższony poziom białka C zazwyczaj nie ma istotnego znaczenia klinicznego.

Pamiętaj, że interpretacja wyników powinna być przeprowadzona przez lekarza, który uwzględni całościowy obraz kliniczny pacjenta.

7 dni roboczych

Koagulologia

Aktywność białka C jest odczytywana z krzywej referencyjnej i podawana w % normy.