Bilirubina pośrednia to jeden z kluczowych parametrów oceniających funkcjonowanie wątroby oraz procesy związane z rozpadem czerwonych krwinek. Jest to frakcja bilirubiny, która powstaje w wyniku...

Bilirubina pośrednia

Bilirubina pośrednia to jeden z kluczowych parametrów oceniających funkcjonowanie wątroby oraz procesy związane z rozpadem czerwonych krwinek. Jest to frakcja bilirubiny, która powstaje w wyniku rozkładu hemoglobiny w śledzionie i krwiobiegu, zanim zostanie przekształcona w bilirubinę bezpośrednią w wątrobie. Podwyższony poziom bilirubiny pośredniej może wskazywać na zaburzenia pracy wątroby, hemolizę (rozpad erytrocytów) lub choroby metaboliczne.

WAŻNE! W skład badania bilirubina pośrednia wchodzą: bilirubina bezpośrednia oraz bilirubina całkowita.

Znaczenie badania

Badanie bilirubiny pośredniej jest pomocne w diagnostyce różnicowej żółtaczek, chorób wątroby, dróg żółciowych oraz schorzeń związanych z nadmiernym rozpadem czerwonych krwinek. Ocenia:

• Funkcję wątroby – pozwala wykryć zaburzenia metaboliczne i przyczynę zażółcenia powłok skórnych,
• Nasilone procesy hemolityczne – np. niedokrwistość hemolityczna, hipersplenizm (nadczynność śledzony powodująca nadmierne niszczenie krwinek czerwonych), mechanicznego uszkodzenia erytrocytów, np. zastawka serca.
• Choroby genetyczne – np. zespół Gilberta, który objawia się okresowymi wzrostami bilirubiny pośredniej bez innych nieprawidłowości.
• Niedojrzałości komórek wątrobowych (żółtaczka „fizjologiczna” noworodków).

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie bilirubiny pośredniej warto wykonać w przypadku wystąpienia objawów takich jak:

• Zażółcenie skóry i białek oczu (żółtaczka),
• Przewlekłe zmęczenie,
• Ból brzucha w okolicy wątroby,
• Ciemny mocz i odbarwione stolce, - w żółtaczce przedwątrobowej kolor stolca i moczu będą prawidłowe,
• Podejrzenie anemii hemolitycznej,
• Diagnostyka wrodzonych zaburzeń metabolizmu bilirubiny.

Lekarz może również zlecić badanie w ramach kontrolnej oceny funkcji wątroby lub jako element rozszerzonej diagnostyki krwi.

Jak przygotować się do badania?

Aby wynik badania był wiarygodny:

• Przed pobraniem krwi bądź na czczo (minimum 8-12 godzin),
• Unikaj alkoholu i tłustych posiłków na dzień przed badaniem,
• Ogranicz intensywny wysiłek fizyczny, który może wpłynąć na poziom bilirubiny,
• Poinformuj personel medyczny o przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre z nich mogą podnosić stężenie bilirubiny.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Podwyższony poziom bilirubiny pośredniej może świadczyć o:

• Niedokrwistości hemolitycznej (np. w chorobach autoimmunologicznych, sferocytozie wrodzonej),
• Zespole Gilberta – łagodnej chorobie metabolicznej,
• Chorobach wątroby (np. wirusowym zapaleniu wątroby, marskości),
• Zatruciach substancjami uszkadzającymi wątrobę,
• Nieprawidłowej pracy śledziony prowadzącej do nadmiernego niszczenia erytrocytów.

Obniżone wartości bilirubiny pośredniej występują rzadko i zazwyczaj nie mają istotnego znaczenia klinicznego.

Regularne monitorowanie poziomu bilirubiny jest szczególnie ważne u osób z chorobami wątroby, zaburzeniami krwi oraz w przypadku nawracających epizodów żółtaczki. W razie wątpliwości warto skonsultować wyniki z lekarzem, który pomoże w dalszej diagnostyce i ewentualnym leczeniu.

Biochemia