Badanie w kierunku obecności Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki) to kluczowy test diagnostyczny stosowany w rozpoznawaniu zakażenia pierwotniakiem wywołującym pełzakowicę (amebozę). Entam...

Entamoeba histolytica

Badanie w kierunku obecności Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki) to kluczowy test diagnostyczny stosowany w rozpoznawaniu zakażenia pierwotniakiem wywołującym pełzakowicę (amebozę). Entamoeba histolytica jest pasożytem, który atakuje jelito grube, ale w cięższych przypadkach może powodować poważne powikłania, takie jak ropnie wątroby, płuc czy mózgu. Do zarażenia dochodzi poprzez konsumpcję żywności lub wody zanieczyszczonej cystami E. histolytica. Cysty mogą długo utrzymywać się na surowych owocach i warzywach. Ryzyko zakażenia najczęściej występuje w krajach tropikalnych i subtropikalnych, szczególnie w rejonach o niskim poziomie higieny.

Badanie pozwala na wykrycie obecności tego pasożyta w organizmie, co umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia i zapobiega rozwojowi powikłań.

Znaczenie badania

Diagnostyka w kierunku Entamoeba histolytica pozwala na:

• Rozpoznanie pełzakowicy jelitowej – która objawia się biegunką, bólem brzucha, obecnością krwi w stolcu oraz ogólnym osłabieniem.
• Wykluczenie pełzakowicy pozajelitowej – np. w przypadku podejrzenia ropni wątroby lub innych narządów, wywołanych przez pasożyta.
• Rozróżnienie między Entamoeba histolytica a Entamoeba dispar – Entamoeba dispar jest niepatogennym pierwotniakiem, który często współwystępuje z Entamoeba histolytica, ale nie powoduje chorób.
• Monitorowanie skuteczności leczenia w przypadku zdiagnozowanej pełzakowicy.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie w kierunku Entamoeba histolytica zaleca się w przypadku:

• Objawów pełzakowicy jelitowej, takich jak:
  • Przewlekła biegunka,
  • Ból brzucha, zwłaszcza w podbrzuszu,
  • Krwiste lub śluzowate stolce,
  • Ogólne osłabienie i utrata masy ciała.
• Podejrzenia pełzakowicy pozajelitowej – szczególnie gdy pacjent ma objawy sugerujące ropień wątroby (gorączka, ból w prawym podżebrzu, powiększona wątroba).
• Kontaktu z zakażoną wodą lub żywnością – szczególnie podczas pobytu w regionach endemicznych, takich jak Ameryka Południowa, Afryka czy Azja Południowa.
• Przewlekłych problemów jelitowych o niejasnym pochodzeniu, które nie ustępują mimo leczenia standardowymi metodami.

Jak przygotować się do badania?

Sposób przygotowania zależy od rodzaju pobieranego materiału:

1. Badanie kału:
   • Konieczne jest dostarczenie próbki kału do laboratorium – najlepiej pobranej rano i umieszczonej w specjalnym pojemniku.
   • Nie zaleca się stosowania leków przeczyszczających przed badaniem.
   • W przypadku wątpliwości, badanie może być powtórzone kilkukrotnie w celu zwiększenia szansy wykrycia pasożyta.
2. Badanie serologiczne (przeciwciała):
   • Polega na pobraniu krwi i oznaczeniu obecności swoistych przeciwciał przeciw Entamoeba histolytica, co jest szczególnie przydatne w diagnostyce pełzakowicy pozajelitowej.
   • Nie wymaga specjalnych przygotowań – nie musisz być na czczo.
3. Badanie molekularne (PCR):
   • Wykorzystuje technologię genetyczną do wykrycia DNA pasożyta w kale, krwi lub innych próbkach (np. płynu z ropnia).

Odchylenia od wartości referencyjnych

Wynik dodatni:

• W przypadku badania kału – świadczy o obecności Entamoeba histolytica w przewodzie pokarmowym, co potwierdza zakażenie.
• W przypadku badania serologicznego – wskazuje na aktywne lub przebyte zakażenie pasożytem, szczególnie w przypadku pełzakowicy pozajelitowej.
• Dodatni wynik badania molekularnego (PCR) jednoznacznie identyfikuje obecność patogennego pasożyta.

Wynik ujemny:

• Brak obecności pasożyta w badanym materiale, co wyklucza zakażenie. W przypadku wątpliwych objawów lub podejrzenia pełzakowicy pozajelitowej może być konieczne powtórzenie badania lub zastosowanie innych metod diagnostycznych (np. USG, tomografia komputerowa w przypadku ropni wątroby).

Wyniki badania powinny być zawsze interpretowane przez lekarza w kontekście objawów klinicznych i historii zdrowotnej pacjenta. W przypadku potwierdzenia pełzakowicy, leczenie obejmuje podanie leków przeciwpasożytniczych (np. metronidazol), co pozwala skutecznie zwalczyć infekcję i zapobiec powikłaniom. Regularne kontrole są kluczowe, aby upewnić się, że pasożyt został całkowicie usunięty z organizmu.

4 dni robocze

Badanie kału

Wynik jakościowy.