Insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1), znany również jako somatomedyna C, to hormon białkowy produkowany głównie w wątrobie pod wpływem hormonu wzrostu (GH). IGF-1 pełni istotną rolę w pro...
Nazwa badania
Insulinopodobny czynnik wzrostu (Somatomedyna C), IGF-1, SM-C
Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:
IGF-1 | SM-C |
Opis badania
Insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1), znany również jako somatomedyna C, to hormon białkowy produkowany głównie w wątrobie pod wpływem hormonu wzrostu (GH). IGF-1 pełni istotną rolę w procesach wzrostu i rozwoju organizmu, szczególnie u dzieci i młodzieży, wpływając na rozwój mięśni, kości i tkanek. U dorosłych poziom IGF-1 pozwala ocenić funkcjonowanie osi hormonalnej przysadki mózgowej i wątroby. Badanie poziomu IGF-1 jest wykorzystywane w diagnostyce zaburzeń wzrostu, problemów metabolicznych, a także do monitorowania terapii hormonem wzrostu.
Znaczenie badania IGF-1
Badanie IGF-1 dostarcza informacji na temat równowagi hormonalnej organizmu i pomaga zdiagnozować:
- Zaburzenia wzrostu u dzieci – niski poziom IGF-1 może świadczyć o niedoborze hormonu wzrostu i być przyczyną opóźnionego wzrostu (karłowatość); podwyższony poziom może prowadzić do gigantyzmu.
- Akromegalię – nadmiar hormonu wzrostu u dorosłych powoduje nadmierny wzrost tkanki kostnej, co objawia się powiększeniem dłoni, stóp i rysów twarzy. Wysoki poziom IGF-1 może wskazywać na tę chorobę.
- Zaburzenia metaboliczne i insulinooporność – IGF-1 bierze udział w regulacji gospodarki węglowodanowej i lipidowej organizmu, dlatego jego nieprawidłowy poziom może być związany z problemami metabolicznymi.
Poziom IGF-1 jest stabilny przez cały dzień, co czyni go bardziej przydatnym markerem niż hormon wzrostu, który charakteryzuje się znacznymi wahaniami dobowymi.
Kiedy warto wykonać badanie?
Badanie poziomu IGF-1 zaleca się w następujących sytuacjach:
- Diagnostyka zaburzeń wzrostu u dzieci – szczególnie u dzieci, u których zaobserwowano niski wzrost lub inne opóźnienia rozwojowe.
- Podejrzenie akromegalii lub gigantyzmu – u dorosłych z objawami akromegalii, takimi jak powiększone dłonie, stopy, oraz zmiany w rysach twarzy, a także u młodzieży, której wzrost jest nadmierny.
- Ocena niedoboru lub nadmiaru hormonu wzrostu – IGF-1 jest pomocny w ocenie zaburzeń osi przysadkowo-somatomedynowej.
- Monitorowanie leczenia hormonem wzrostu – aby sprawdzić skuteczność i bezpieczeństwo terapii u dzieci i dorosłych z niedoborem GH.
Badanie IGF-1 bywa też zalecane przy podejrzeniu problemów metabolicznych oraz insulinooporności.
Jak przygotować się do badania?
Badanie IGF-1 polega na analizie próbki krwi i nie wymaga specjalnych przygotowań, jednak warto pamiętać o kilku zaleceniach:
- Nie jest konieczne bycie na czczo, jednak dobrze jest unikać obfitych posiłków przed pobraniem krwi.
- Poinformuj personel medyczny o przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre substancje mogą wpływać na poziom IGF-1.
- Stres oraz intensywny wysiłek fizyczny mogą wpływać na poziom hormonów, dlatego warto być wypoczętym przed badaniem.
Odchylenia od wartości referencyjnych
Interpretacja wyników IGF-1 może wyglądać następująco:
- Podwyższony poziom IGF-1 – może wskazywać na nadmiar hormonu wzrostu, co występuje w chorobach takich jak akromegalia u dorosłych czy gigantyzm u dzieci.
- Obniżony poziom IGF-1 – może świadczyć o niedoborze hormonu wzrostu, co jest częstą przyczyną opóźnionego wzrostu u dzieci lub też może być związane z zaburzeniami funkcji wątroby oraz chorobami przewlekłymi, a także z nieprawidłową masą mięśniową i gęstością kości u dorosłych.
Wyniki badania IGF-1 należy omówić z lekarzem, który na ich podstawie oraz biorąc pod uwagę inne objawy i badania hormonalne podejmie decyzję o dalszej diagnostyce lub leczeniu. Monitorowanie poziomu IGF-1 jest kluczowe w ocenie rozwoju dzieci i młodzieży, jak również w diagnostyce i kontroli leczenia zaburzeń hormonalnych oraz metabolicznych u dorosłych.
Czas oczekiwania na wynik
2 dni robocze.
Grupa badań
Hormony
Wyniki (jednostki)
Wynik ilościowo.