Kariotyp, znany również jako badanie cytogenetyczne, to analiza chromosomów w komórkach organizmu. Chromosomy są strukturami zawierającymi DNA, które przekazuje informacje genetyczne. Prawidło...

Kariotyp, badanie cytogenetyczne

Kariotyp, znany również jako badanie cytogenetyczne, to analiza chromosomów w komórkach organizmu. Chromosomy są strukturami zawierającymi DNA, które przekazuje informacje genetyczne. Prawidłowy kariotyp człowieka to 22 pary chromosomów autosomalnych, które decydują o dziedziczonych cechach osobnika oraz 1 para chromosomów płci. Badanie to pozwala ocenić liczbę, strukturę oraz ewentualne nieprawidłowości chromosomów, co jest kluczowe w diagnostyce wielu schorzeń genetycznych.

Znaczenie badania

Badanie kariotypu umożliwia:

• Wykrycie nieprawidłowości chromosomowych: takich jak dodatkowe lub brakujące chromosomy, co może prowadzić do zespołów genetycznych, np. zespół Downa (trisomia 21) i wystąpienia wad i upośledzenia rozwoju fizycznego i psychoruchowego.
• Identyfikację zmian strukturalnych: takich jak translokacje, delecje czy duplikacje fragmentów chromosomów, które mogą być przyczyną problemów zdrowotnych i rozwojowych.
• Ocenę ryzyka dziedziczenia chorób genetycznych: szczególnie istotne dla par planujących potomstwo, zwłaszcza jeśli w rodzinie występowały choroby genetyczne.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie kariotypu zaleca się w następujących sytuacjach:

• Niepłodność lub nawracające poronienia: aby sprawdzić, czy przyczyną mogą być nieprawidłowości chromosomowe.
• Opóźnienia w rozwoju fizycznym lub umysłowym u dzieci: w celu identyfikacji potencjalnych przyczyn genetycznych.
• Wady wrodzone: gdy istnieje podejrzenie, że mogą mieć podłoże genetyczne.
• Historia chorób genetycznych w rodzinie: aby ocenić ryzyko ich wystąpienia u potomstwa.
• Diagnostyka nowotworów hematologicznych: takich jak białaczki, gdzie zmiany chromosomowe mogą wpływać na przebieg choroby i wybór terapii.

Jak przygotować się do badania?

Przygotowanie do badania kariotypu jest rutynowe:

• Brak specjalnych wymagań: nie jest konieczne bycie na czczo ani odstawienie leków. Jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem w sprawie przyjmowanych medykamentów.
• Pobranie próbki: najczęściej badanie wykonuje się w próbce krwi żylnej. W przypadku diagnostyki prenatalnej może to być płyn owodniowy lub fragment kosmówki.

Uprzejmie przypominamy, że w przypadku zleceń na badania genetyczne NIEZBĘDNE jest podanie pełnych danych Pacjenta (imię, nazwisko, PESEL, data urodzenia oraz dokładny adres zamieszkania: kod pocztowy, miejscowość, ulica, nr domu / nr mieszkania). Należy ZAWSZE dołączyć Deklarację świadomej zgody Pacjenta na wykonanie molekularnych badań genetycznych. Druk dostępny jest w punkcie pobrań.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Prawidłowy kariotyp człowieka to 46 chromosomów, zorganizowanych w 23 pary. Odchylenia od tej normy mogą wskazywać na:

• Aneuploidie: obecność dodatkowego chromosomu (trisomia) lub brak chromosomu (monosomia), np. trisomia 21 w zespole Downa.
• Zmiany strukturalne: takie jak translokacje, delecje czy inwersje, które mogą prowadzić do różnych zaburzeń genetycznych.

Wykrycie nieprawidłowości w kariotypie wymaga konsultacji z genetykiem, który pomoże zrozumieć znaczenie wyniku i zaplanować dalsze postępowanie.

Badanie kariotypu jest kluczowym narzędziem w diagnostyce genetycznej, pomagającym zidentyfikować przyczyny wielu schorzeń oraz ocenić ryzyko ich wystąpienia u potomstwa. Regularne konsultacje z lekarzem i odpowiednie badania mogą przyczynić się do wczesnego wykrycia i skutecznego leczenia wielu chorób genetycznych.

WAŻNE! Materiał na badanie  jest pobierany w każdym punkcie pobrań, ale tylko w poniedziałek i we wtorek.

35 dni roboczych

Badania genetyczne