CK-MB to specyficzna frakcja enzymu kinazy kreatynowej (CK), która jest szczególnie związana z mięśniem sercowym. Badanie poziomu CK-MB jest kluczowe w diagnostyce zawału serca oraz innych schor...

Kinaza kreatynowa izoenzym sercowy, CK-MB

Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:

CK-MB to specyficzna frakcja enzymu kinazy kreatynowej (CK), która jest szczególnie związana z mięśniem sercowym. Badanie poziomu CK-MB jest kluczowe w diagnostyce zawału serca oraz innych schorzeń kardiologicznych. Wzrost poziomu CK-MB wskazuje na uszkodzenie komórek mięśnia sercowego, co pomaga lekarzom szybko rozpoznać i leczyć stany zagrażające życiu, takie jak ostry zespół wieńcowy. CK-MB jest często oznaczane wraz z troponinami, aby uzyskać pełniejszy obraz uszkodzeń serca, a w szczególności w celu potwierdzenia lub wykluczenia zawału mięśnia sercowego.

Znaczenie badania CK-MB

Poziom CK-MB jest szczególnie ważny w diagnostyce chorób serca, ponieważ ten enzym jest w dużej mierze związany z mięśniem sercowym. Wzrost jego stężenia sugeruje:

• Zawał mięśnia sercowego (zawał serca) – podwyższone CK-MB to jeden z wczesnych markerów uszkodzenia serca w wyniku niedokrwienia. Jego poziom zaczyna rosnąć około 4-6 godzin po zawale i może osiągnąć szczyt w ciągu 12-24 godzin.
• Uszkodzenie serca niezwiązane z zawałem – podwyższony poziom CK-MB może wystąpić także w wyniku innych uszkodzeń serca, np. po operacjach kardiochirurgicznych, urazach serca, zapaleniu mięśnia sercowego (myocarditis) czy intensywnym wysiłku fizycznym.
• Ocena skuteczności leczenia – badanie CK-MB może być stosowane do monitorowania pacjentów po leczeniu zawału serca lub innych chorób kardiologicznych, aby sprawdzić, czy terapia jest skuteczna.

Badanie CK-MB jest bardzo czułe, ale najlepsze efekty diagnostyczne osiąga się, gdy jest wykonywane w połączeniu z innymi testami, takimi jak oznaczenie troponin.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie CK-MB jest zalecane w kilku kluczowych sytuacjach:

• Podejrzenie zawału serca – jeśli pacjent zgłasza objawy typowe dla zawału, takie jak ból w klatce piersiowej, duszność, zimne poty, badanie CK-MB może pomóc potwierdzić diagnozę.
• Monitorowanie po zawałach – po przebytym zawale serca badanie to pomaga monitorować proces leczenia i ocenić, czy doszło do dalszych uszkodzeń mięśnia sercowego.
• Kontrola po operacjach kardiochirurgicznych – po zabiegach na sercu, takich jak by-passy czy angioplastyka, badanie CK-MB pomaga ocenić, czy serce nie doznało dodatkowych uszkodzeń podczas operacji.
• Weryfikacja innych uszkodzeń serca – badanie to może być pomocne także w przypadku podejrzenia zapalenia mięśnia sercowego, urazów serca lub w wyniku długotrwałego wysiłku fizycznego, który mógł uszkodzić mięsień sercowy.

Wykonanie badania CK-MB jest szczególnie zalecane w nagłych sytuacjach kardiologicznych, gdzie liczy się czas i szybkość reakcji na stan pacjenta.

Jak przygotować się do badania?

Badanie CK-MB polega na pobraniu krwi, a pacjent nie musi się specjalnie przygotowywać. Niemniej jednak warto pamiętać o kilku wskazówkach:

• Unikaj intensywnego wysiłku – przed badaniem należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, ponieważ może on podnieść poziom kinazy kreatynowej, w tym CK-MB, co wpłynie na wynik.
• Poinformuj personel medyczny o przyjmowanych lekach – niektóre leki, szczególnie te wpływające na mięśnie lub serce, mogą wpłynąć na wynik badania. Warto skonsultować się z też z lekarzem.
• Konsultacja z lekarzem – jeśli pacjent niedawno przeszedł operację, uraz, infekcję lub miał inne problemy zdrowotne, które mogą wpływać na wynik badania, warto omówić to z lekarzem.

Badanie CK-MB wykonywane jest najczęściej w sytuacjach nagłych, więc nie zawsze możliwe jest wcześniejsze przygotowanie, ale przekazanie informacji jak wyżej ma znaczenie dla interpretacji wyniku i dalszego postępowania klinicznego.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Prawidłowy poziom CK-MB we krwi wynosi zazwyczaj poniżej 6-8 ng/ml (normy mogą się różnić w zależności od laboratorium). Wzrost tego enzymu może wskazywać na różne stany:

• Podwyższony poziom CK-MB – może świadczyć o zawale serca, urazach mięśnia sercowego, zapaleniu mięśnia sercowego lub skutkach intensywnego wysiłku fizycznego. Zawał serca powoduje gwałtowny wzrost CK-MB, który osiąga szczyt około 12-24 godzin po zdarzeniu, a następnie zaczyna spadać.
• Niski lub prawidłowy poziom CK-MB – oznacza brak uszkodzeń mięśnia sercowego, co wyklucza zawał lub inne poważne uszkodzenia serca.

W przypadku podejrzenia zawału serca lub innych chorób kardiologicznych, wynik badania CK-MB zazwyczaj ocenia się razem z innymi markerami sercowymi, takimi jak troponiny, aby uzyskać pełny obraz stanu zdrowia pacjenta.

1 dzień roboczy

Biochemia