Kreatynina jest produktem przemiany materii powstającym w mięśniach w wyniku metabolizmu kreatyny. Jej poziom w dobowej zbiórce moczu (DZM) pozwala ocenić funkcjonowanie nerek oraz pomaga w diagn...

Kreatynina w DZM (dobowej zbiórce moczu)

Kreatynina jest produktem przemiany materii powstającym w mięśniach w wyniku metabolizmu kreatyny. Jej poziom w dobowej zbiórce moczu (DZM) pozwala ocenić funkcjonowanie nerek oraz pomaga w diagnozowaniu schorzeń układu moczowego. Badanie to jest szczególnie przydatne w obliczaniu klirensu kreatyniny, który stanowi wskaźnik wydolności filtracyjnej nerek.

Znaczenie badania

Oznaczenie stężenia kreatyniny w DZM dostarcza informacji na temat zdolności nerek do usuwania produktów przemiany materii. Jest wykorzystywane do:

• Oceny funkcji nerek w chorobach przewlekłych, takich jak przewlekła choroba nerek (PChN).
• Monitorowania skuteczności leczenia w przypadku schorzeń nerek.
• Obliczania klirensu kreatyniny (przy jednoczesnym oznaczeniu kreatyniny w surowicy), co pozwala na ocenę szybkości przesączania kłębuszkowego (GFR).
• Pomocy w diagnostyce stanów przebiegających z zaburzeniami metabolizmu kreatyniny, np. w przypadku dystrofii mięśniowej lub w chorobach mięśni.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie kreatyniny w DZM jest zalecane w następujących przypadkach:

• Podejrzenie chorób nerek: jeśli występuje np. białkomocz, krwiomocz, nadciśnienie pochodzenia nerkowego.
• Przewlekłej choroby nerek: w celu monitorowania postępu choroby.
• Zaburzeń elektrolitowych i kwasowo-zasadowych: mogące sugerować nieprawidłową funkcję nerek.
• Oceny stanu nawodnienia organizmu: np. przy podejrzeniu odwodnienia lub przewodnienia.
• Monitorowaniu leczenia: np. podczas stosowania leków nefrotoksycznych.

Jak przygotować się do badania?

Badanie wymaga odpowiedniego przygotowania, aby zapewnić wiarygodność wyników:

1. Dobowa zbiórka moczu:
   • Rano, w dniu rozpoczęcia zbiórki, oddaj pierwszy mocz do toalety (nie zbieraj go).
   • Każdą kolejną porcję moczu zbieraj  do specjalnego pojemnika przez 24 godziny.
   • Ostatnią porcję moczu oddaj dokładnie o tej samej godzinie, o której rozpoczęła się zbiórkę poprzedniego dnia.
   • Zmierz i zapisz zebraną objętość moczu.
   • Do pojemnika jak na badanie ogólne moczu odlej niewielką porcję z zebranej puli.
   • Dostarcz jak najszybciej do laboratorium.
2. Przechowywanie moczu:
   • Pojemnik z moczem przechowuj w chłodnym miejscu (np. w lodówce) przez cały czas trwania zbiórki.
3. Unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego oraz spożywania dużych ilości białka w trakcie zbiórki, aby nie wpływać na wynik badania.
4. Poinformuj lekarza lub personel medyczny w punkcie pobrań o stosowanych lekach: niektóre mogą wpływać na poziom kreatyniny.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Podwyższony poziom kreatyniny w DZM: może wskazywać na:

• Wzmożony katabolizm mięśniowy (np. w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego).
• Uszkodzenie mięśni (np. rabdomiolizę).
• Zaburzenia filtracji nerkowej.

Obniżony poziom kreatyniny w DZM: może świadczyć o:

• Niewydolności nerek.
• Zmniejszonej masie mięśniowej (np. w wyniku chorób przewlekłych, starzenia się).
• Nieprawidłowym przeprowadzeniu zbiórki moczu (np. pominięciu porcji).

Badanie kreatyniny w DZM jest istotnym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu chorób nerek oraz ocenie ich funkcji filtracyjnej. Wyniki badania dostarczają cennych informacji lekarzowi, który na ich podstawie może wdrożyć odpowiednie leczenie lub dalsze postępowanie diagnostyczne.

1 dzień roboczy

Badanie moczu