Kreatynina jest produktem przemiany kreatyny i fosfokreatyny  zachodzącej głównie w  mięśniach szkieletowych. W krążeniu nie wiąże się z białkami, swobodnie przesącza się w kłębkach n...

Nazwa badania

Kreatynina w moczu

Opis badania

Kreatynina jest produktem przemiany kreatyny i fosfokreatyny  zachodzącej głównie w  mięśniach szkieletowych. W krążeniu nie wiąże się z białkami, swobodnie przesącza się w kłębkach nerkowych i wydalana jest przez nerki. Dobowe wydalanie kreatyniny u osób zdrowych jest względnie stałe i zależy od masy mięśniowej, diety białkowej, wydolności nerek. Istnieje związek pomiędzy stężeniem kreatyniny w osoczu i wartością filtracji kłębkowej. Pomiar jej poziomu w moczu pozwala na ocenę funkcji nerek oraz monitorowanie stanu zdrowia układu moczowego. Badanie kreatyniny w moczu jest wykorzystywane m.in. w diagnozowaniu chorób nerek, ocenie filtracji kłębuszkowej (GFR), a także jako wskaźnik w ocenie poziomu wydalania innych substancji z moczem, co czyni je pomocnym w monitorowaniu leczenia i kontroli stanu nerek.

Znaczenie badania poziomu kreatyniny w moczu

Badanie poziomu kreatyniny w moczu pomaga w ocenie zdrowia nerek, ponieważ:

  • Odzwierciedla efektywność filtracji kłębuszkowej (GFR) – kreatynina jest wydalana z organizmu niemal wyłącznie przez nerki, dlatego jej poziom w moczu może świadczyć o ich prawidłowej lub zaburzonej funkcji.
  • Pomaga w diagnostyce chorób nerek – jest wczesnym markerem chorób nerek, nieprawidłowy poziom kreatyniny może wskazywać na uszkodzenie nerek, odwodnienie lub inne problemy metaboliczne.
  • Monitorowanie przewlekłych schorzeń – badanie jest przydatne u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, cukrzycą lub nadciśnieniem, które zwiększają ryzyko uszkodzenia nerek.

Dodatkowo kreatynina w moczu jest istotnym wskaźnikiem przy analizie innych badań moczu, na przykład oznaczeń mikroalbuminurii, które pomagają wykryć wczesne stadium uszkodzenia nerek.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie poziomu kreatyniny w moczu zaleca się w następujących przypadkach:

  • Podejrzenie chorób nerek – jeśli występują objawy takie jak obrzęki, wysokie ciśnienie krwi, zmniejszenie ilości wydalanego moczu lub bóle w okolicy lędźwiowej.
  • Monitorowanie funkcji nerek – szczególnie u osób z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, nadciśnienie czy przewlekła niewydolność nerek.
  • Ocena skuteczności leczenia – w przypadku pacjentów poddawanych terapii mogącej wpływać na nerki, jak stosowanie niektórych leków lub po zabiegach medycznych.
  • Ocena filtracji kłębuszkowej (GFR) – kreatynina w moczu jest przydatna w obliczaniu klirensu kreatyniny, który daje dokładny obraz wydolności nerek.

Jak przygotować się do badania?

Badanie kreatyniny w moczu polega najczęściej na analizie próbki dobowej, co wymaga zebrania moczu w ciągu 24 godzin. Aby wynik był miarodajny, należy pamiętać o kilku zasadach:

  • Przestrzegaj zasad zbiórki dobowej – rozpocznij zbiórkę od drugiej porannej próbki (pierwszą poranną próbkę należy odrzucić) i zbieraj mocz do specjalnego pojemnika przez całą dobę, w tym także rano dnia następnego.
  • Przechowuj mocz w chłodnym miejscu – najlepiej w lodówce, aby uniknąć rozwoju bakterii, które mogą zafałszować wyniki.
  • Unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego i ciężkostrawnych posiłków przed badaniem, ponieważ mogą one wpłynąć na poziom kreatyniny.
  • Zgłoś personelowi medycznemu wszelkie przyjmowane leki lub suplementy, ponieważ niektóre z nich mogą wpłynąć na wynik.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Wyniki badania kreatyniny w moczu mogą wskazywać na:

  • Podwyższony poziom kreatyniny – może być spowodowane intensywnym wysiłkiem fizycznym, nadmiarem białka w diecie, ale także występuje w chorobach nerek, odwodnieniu, chorobach mięśni szkieletowych, stanach gorączkowych, po rozległych urazach lub przy przyjmowaniu niektórych leków.
  • Obniżony poziom kreatyniny – może świadczyć o pogorszonej funkcji nerek lub niskiej masie mięśniowej. Obniżenie poziomu kreatyniny w moczu może również wynikać z nieprawidłowej diety (głodzenie) lub chorób przewlekłych.

Wyniki badania kreatyniny w moczu powinny być interpretowane przez lekarza, który na ich podstawie oraz w kontekście innych objawów i wyników badań określi stan nerek i, jeśli to konieczne, zaleci dalszą diagnostykę lub odpowiednie leczenie. Badanie kreatyniny w moczu jest cennym narzędziem diagnostycznym, które pomaga zadbać o zdrowie układu moczowego i monitorować funkcję nerek, co ma istotne znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia.

Czas oczekiwania na wynik

1 dzień roboczy

Grupa badań

Badanie moczu