Badanie poziomu kwasu moczowego w dobowej zbiórce moczu (DZM) to test diagnostyczny, który pozwala na ocenę wydalania kwasu moczowego przez nerki w ciągu 24 godzin. Kwas moczowy jest produktem prz...

Kwas moczowy w DZM (dobowej zbiórce moczu)

Badanie poziomu kwasu moczowego w dobowej zbiórce moczu (DZM) to test diagnostyczny, który pozwala na ocenę wydalania kwasu moczowego przez nerki w ciągu 24 godzin. Kwas moczowy jest produktem przemiany puryn – substancji obecnych w organizmie oraz w spożywanej diecie. Zaburzenia w jego wydalaniu mogą wskazywać na schorzenia takie jak dna moczanowa, kamica nerkowa lub inne choroby metaboliczne.

Znaczenie badania

Oznaczenie poziomu kwasu moczowego w DZM pozwala lekarzowi na:

• Diagnostykę dny moczanowej: nadmiar kwasu moczowego w organizmie może prowadzić do odkładania się kryształów moczanu sodu w stawach, co powoduje ból i stan zapalny.
• Ocenę ryzyka kamicy nerkowej: nadmiar kwasu moczowego w moczu zwiększa ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
• Monitorowanie wydolności nerek: analiza pozwala sprawdzić, czy nerki prawidłowo usuwają kwas moczowy z organizmu.
• Pomoc w leczeniu chorób metabolicznych: pozwala na kontrolowanie efektywności terapii w schorzeniach związanych z zaburzeniem metabolizmu puryn.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie kwasu moczowego w dobowej zbiórce moczu zaleca się w następujących sytuacjach:

• Objawy dny moczanowej: ból i obrzęk stawów, zwłaszcza dużego palca u stopy.
• Podejrzenie kamicy nerkowej: nawracające bóle w okolicy lędźwiowej, trudności w oddawaniu moczu lub obecność krwi w moczu.
• Zaburzenia metaboliczne: w przypadku podejrzenia chorób związanych z nieprawidłowym metabolizmem puryn.
• Monitorowanie terapii: u pacjentów leczonych z powodu hiperurykemii (podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi).

Jak przygotować się do badania?

Badanie wymaga prawidłowo przeprowadzonej dobowej zbiórki moczu. Oto kluczowe kroki:

1. Rozpocznij zbiórkę rano: Pierwszą próbkę moczu (rano) odrzuć, a kolejne porcje moczu zbieraj do specjalnego pojemnika przez następne 24 godziny.
2. Zakończ zbiórkę kolejnego dnia: Ostatnią próbkę moczu oddaj dokładnie o tej samej godzinie, o której rozpoczęła się zbiórka.
3. Zmierz i zapisz całkowitą objętość zebranego moczu.
4. Do pojemnika jak na badanie ogólne moczu odlej niewielką próbkę moczu i dostarcz jak najszybciej do laboratorium.
5. Przechowuj pojemnik w chłodnym miejscu: Zebrany mocz przechowuj w lodówce lub w chłodnym miejscu.
6. Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego i nadmiaru puryn w diecie: np. ogranicz spożycie podrobów, czerwonego mięsa, ryb (np. sardynki, makrela) oraz alkoholu, które mogą wpływać na poziom kwasu moczowego.
7. Poinformuj lekarza o lekach: niektóre leki, takie jak diuretyki czy leki przeciwzapalne, mogą wpływać na wynik badania.

Po zakończeniu zbiórki należy dostarczyć całą zebraną ilość moczu do laboratorium wraz z informacją o całkowitej objętości zebranego moczu.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Normy poziomu kwasu moczowego w DZM mogą różnić się w zależności od laboratorium, ale najczęściej mieszczą się w przedziale: 250–750 mg/24h (1,5–4,5 mmol/24h).

Podwyższony poziom kwasu moczowego:

• Może wskazywać na dnę moczanową, kamicę nerkową, nadmierne spożycie puryn w diecie, zwiększoną produkcję kwasu moczowego w organizmie (np. w zespole rozpadu guza).
• Może być efektem chorób nerek, w  wyniku których kwas moczowy nie jest prawidłowo wydalany.

Obniżony poziom kwasu moczowego:

• Może sugerować zaburzenia w procesie filtracji nerkowej lub stosowanie leków obniżających poziom kwasu moczowego (np. allopurynol).
• Występuje również w przypadku diety ubogiej w puryny lub chorób wątroby.

W przypadku nieprawidłowych wyników należy skonsultować się z lekarzem, który zinterpretuje wyniki w kontekście objawów pacjenta i zleci dodatkowe badania, jeśli będą potrzebne. Badanie to jest istotnym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu chorób związanych z metabolizmem puryn, co pozwala na skuteczne zapobieganie powikłaniom.

2 dni robocze

Badanie moczu