Przeciwciała przeciwmitochondrialne (AMA) to autoprzeciwciała skierowane przeciwko białkom obecnym w mitochondriach komórek. Są one kluczowym markerem w diagnostyce pierwotnej marskości żółci...

P/c p/mitochondrialne met. IF (AMA)

Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:

Przeciwciała przeciwmitochondrialne (AMA) to autoprzeciwciała skierowane przeciwko białkom obecnym w mitochondriach komórek. Są one kluczowym markerem w diagnostyce pierwotnej marskości żółciowej PBC (pierwotne zapalenie dróg żółciowych) – przewlekłej choroby autoimmunologicznej wątroby. Badanie metodą immunofluorescencji (IF) pozwala na wykrycie tych przeciwciał w surowicy pacjenta.

Znaczenie badania

Obecność przeciwciał AMA jest charakterystyczna dla pierwotnej marskości żółciowej i występuje u ponad 90% pacjentów z tym schorzeniem. Badanie ma istotne zastosowanie w:

• Diagnozowaniu PBC: AMA to główny marker serologiczny tej choroby, wskazujący na autoimmunologiczne podłoże uszkodzenia wątroby.
• Różnicowaniu przyczyn cholestazy (zastój żółci): odróżnienie PBC od innych chorób wątroby, takich jak pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC) lub cholestaza pozawątrobowa.
• Monitorowaniu choroby: ocena postępu PBC i odpowiedzi na leczenie.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie AMA metodą IF zaleca się w przypadku:

• Podejrzenia pierwotnej marskości żółciowej (PBC), szczególnie u pacjentów z objawami takimi jak:
  • Przewlekłe zmęczenie,
  • Świąd skóry,
  • Żółtaczka,
  • Bóle w prawym podżebrzu,
  • Podwyższone poziomy enzymów wątrobowych (zwłaszcza ALP i GGT).
• Nieprawidłowych wyników badań biochemicznych wątroby, szczególnie przy utrzymującej się cholestazie.
• Występowania chorób autoimmunologicznych: takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które mogą współistnieć z PBC.

Jak przygotować się do badania?

Badanie AMA polega na analizie próbki krwi żylnej. Aby wynik był wiarygodny:

• Bądź na czczo: powstrzymaj się od jedzenia przez co najmniej 8 godzin przed pobraniem krwi.
• Unikaj alkoholu i ciężkostrawnych posiłków: w dniu poprzedzającym badanie.
• Poinformuj personel medyczny o przyjmowanych lekach: niektóre mogą wpływać na funkcję wątroby.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Wynik dodatni:

• Obecność przeciwciał AMA potwierdza pierwotną marskość żółciową (PBC).
• Wynik dodatni może również wystąpić w innych, rzadkich chorobach autoimmunologicznych lub u zdrowych osób, dlatego interpretacja wymaga uwzględnienia objawów klinicznych.

Wynik ujemny:

• Brak przeciwciał AMA nie wyklucza całkowicie PBC – około 5-10% pacjentów z PBC może mieć wyniki negatywne. W takich przypadkach stosuje się dodatkowe badania, np. oznaczenie przeciwciał przeciwko PDC-E2 (kompleks dehydrogenazy pirogronianowej).

Badanie przeciwciał AMA jest podstawowym testem w diagnostyce pierwotnej marskości żółciowej. Wczesne wykrycie tej choroby umożliwia wdrożenie leczenia, które może spowolnić jej postęp i zapobiec powikłaniom, takim jak marskość wątroby czy niewydolność wątroby. Wyniki badania zawsze powinny być interpretowane przez lekarza specjalistę, który uwzględni je w kontekście objawów klinicznych oraz innych badań diagnostycznych.

2 dni robocze

Autoimmunodiagnostyka

Wynik półilościowy (stwierdzono-miano, nie stwierdzono, graniczne).