Autoimmunologiczne zapalenie mózgu to choroba, w której układ odpornościowy błędnie atakuje własne komórki nerwowe, prowadząc do poważnych zaburzeń neurologicznych i psychicznych. Badanie p...

P/c w autoimmunologicznym zapaleniu mózgu (NMDA, AMPA1, AMPA2, GABABR1, LGI1, CASPR2)

Autoimmunologiczne zapalenie mózgu to choroba, w której układ odpornościowy błędnie atakuje własne komórki nerwowe, prowadząc do poważnych zaburzeń neurologicznych i psychicznych. Badanie przeciwciał przeciwko receptorom NMDA, AMPA1, AMPA2, GABABR1 oraz białkom LGI1 i CASPR2 pomaga w diagnostyce tego schorzenia.

Choroba może rozwijać się samoistnie lub być związana z nowotworami, np. rakiem jajnika czy drobnokomórkowym rakiem płuca. Wczesna diagnoza jest kluczowa, ponieważ szybkie rozpoczęcie leczenia może znacząco poprawić rokowanie pacjenta.

Znaczenie badania

Test wykrywa specyficzne przeciwciała przeciwko białkom i receptorom neuronalnym, które mogą powodować stan zapalny w ośrodkowym układzie nerwowym. Wyróżniamy kilka rodzajów przeciwciał:

• Przeciwciała anty-NMDA – związane głównie z autoimmunologicznym zapaleniem mózgu u młodych kobiet, często powiązanym z potworniakiem jajnika. Objawy to psychozy, drgawki, zaburzenia świadomości i ruchów.
• Przeciwciała anty-AMPA1, AMPA2 – prowadzą do encefalopatii i mogą być związane z nowotworami, np. rakiem płuca lub piersi.
• Przeciwciała anty-GABABR1 – powodują napady padaczkowe oraz mogą towarzyszyć nowotworom, zwłaszcza rakowi drobnokomórkowemu płuca.
• Przeciwciała anty-LGI1 – częste u mężczyzn, objawiają się drgawkami, zaburzeniami pamięci i charakterystycznym dystonicznym skurczem mięśni twarzy.
• Przeciwciała anty-CASPR2 – mogą prowadzić do zespołu Morvana (zaburzenia snu, nadmierna potliwość, zaburzenia autonomiczne) oraz neuropatii obwodowej.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie zaleca się w przypadku objawów sugerujących autoimmunologiczne zapalenie mózgu, takich jak:

• nagłe zaburzenia pamięci, dezorientacja, halucynacje, urojenia,
• drgawki, tiki, niekontrolowane ruchy kończyn,
• problemy z mówieniem, połykaniem,
• zmiany nastroju, agresja, lęki, depresja,
• objawy autonomiczne, np. zaburzenia rytmu serca, nadmierna potliwość,
• podejrzenie zespołu paranowotworowego u pacjenta z nowotworem.

Jak przygotować się do badania?

Badanie polega na oznaczeniu przeciwciał we krwi lub płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR). Pobranie krwi nie wymaga specjalnych przygotowań, ale jeśli lekarz zaleci badanie PMR, konieczna jest punkcja lędźwiowa zwykle wykonywana w warunkach szpitalnych.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Obecność przeciwciał – sugeruje autoimmunologiczne zapalenie mózgu, które może wymagać leczenia immunosupresyjnego (sterydy, immunoglobuliny, plazmafereza). Warto także przeprowadzić diagnostykę w kierunku nowotworów.

Brak przeciwciał – nie wyklucza choroby, zwłaszcza we wczesnym stadium. W takich przypadkach konieczna może być dalsza diagnostyka, np. rezonans magnetyczny lub elektroencefalografia (EEG).

Wczesne wykrycie przeciwciał i szybkie rozpoczęcie leczenia może zapobiec trwałym uszkodzeniom mózgu i poprawić rokowanie pacjenta.

48 dni roboczych

Autoimmunodiagnostyka