S-100 to białko występujące w wielu typach komórek, w tym w komórkach nerwowych, glejowych oraz melanocytach. Badanie poziomu S-100 w surowicy jest wykorzystywane jako marker nowotworowy, szczeg�...

S-100 (marker nowotworowy czerniaka i guzów mózgu) , S-100

Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:

S-100 to białko występujące w wielu typach komórek, w tym w komórkach nerwowych, glejowych oraz melanocytach. Badanie poziomu S-100 w surowicy jest wykorzystywane jako marker nowotworowy, szczególnie w diagnostyce i monitorowaniu czerniaka złośliwego oraz niektórych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego (OUN), takich jak glejaki. Podwyższone stężenie białka S-100 może wskazywać na zaawansowanie choroby nowotworowej, a także być pomocne w monitorowaniu skuteczności leczenia oraz wczesnym wykrywaniu nawrotów.

Znaczenie badania poziomu S-100

We wczesnych stadiach choroby S 100 nie jest podwyższone, w stadium IV wysokie stężenia obserwuje się u około 80% chorych. Stężenie S-100 w surowicy koreluje ze stadium nowotworu  jak również ma znaczenie prognostyczne, wzrost wskazuje na progresję choroby, a całkowity spadek wiążę się z remisją nowotworu. Oznaczenie poziomu S-100 ma zastosowanie w:

• Diagnostyce czerniaka złośliwego – wysoki poziom S-100 może świadczyć o zaawansowaniu choroby lub obecności przerzutów.
• Monitorowaniu leczenia czerniaka – pozwala ocenić skuteczność terapii, np. chirurgicznej, radioterapii lub immunoterapii.
• Diagnozowaniu i ocenie glejaków oraz innych guzów mózgu – szczególnie w połączeniu z innymi badaniami obrazowymi i histopatologicznymi.
• Ocena stanu neurologicznego – w niektórych przypadkach może być pomocne przy wykrywaniu uszkodzeń mózgu lub udarów.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie poziomu S-100 jest wskazane w następujących sytuacjach:

• Podejrzenie lub rozpoznanie czerniaka złośliwego, szczególnie w zaawansowanych stadiach choroby.
• Monitorowanie pacjentów po leczeniu czerniaka – w celu wczesnego wykrycia nawrotów.
• Diagnoza i kontrola pacjentów z nowotworami ośrodkowego układu nerwowego, takimi jak glejaki.
• Ocena uszkodzeń mózgu w przypadku udarów, urazów głowy lub neurodegeneracji.

Jak przygotować się do badania?

Badanie S-100 jest wykonywane z próbki krwi pobranej z żyły. Nie wymaga specjalnych przygotowań, jednak:

• Przystąp do badania na czczo, aby wyniki były jak najbardziej miarodajne.
• Poinformuj personel medyczny o przyjmowanych lekach, które mogą wpływać na wyniki badania.
• Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego przed badaniem, ponieważ może on powodować przejściowe podwyższenie poziomu białka S-100.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Podwyższony poziom S-100:

• Może wskazywać na zaawansowanego czerniaka lub obecność przerzutów.
• Może świadczyć o obecności glejaków lub innych nowotworów OUN.
• Wzrost wartości obserwuje się także w niektórych uszkodzeniach mózgu, takich jak urazy, udary czy procesy zapalne, co wymaga dalszej diagnostyki.

Prawidłowy poziom S-100:

• Nie wyklucza obecności nowotworu, szczególnie w jego wczesnym stadium. Wynik powinien być interpretowany w kontekście objawów klinicznych oraz wyników innych badań.

Badanie poziomu S-100 jest cennym narzędziem diagnostycznym, ale nigdy nie powinno być jedyną podstawą do postawienia diagnozy. Lekarz, w oparciu o cały obraz kliniczny, podejmuje decyzję o dalszych krokach diagnostycznych i terapeutycznych.

6 dni roboczych

Markery onkologiczne