Tryptaza to enzym wydzielany przez komórki tuczne (mastocyty) w odpowiedzi na różne bodźce, w tym reakcje alergiczne i stany zapalne. Oznaczenie poziomu tryptazy we krwi jest szczególnie pomocne ...

Tryptaza

Tryptaza to enzym wydzielany przez komórki tuczne (mastocyty) w odpowiedzi na różne bodźce, w tym reakcje alergiczne i stany zapalne. Oznaczenie poziomu tryptazy we krwi jest szczególnie pomocne w diagnostyce anafilaksji oraz schorzeń związanych z nadmierną aktywnością komórek tucznych, takich jak mastocytoza.

Znaczenie badania

Poziom tryptazy jest wskaźnikiem aktywacji komórek tucznych i może być wykorzystywany w:

• Diagnostyce anafilaksji: podwyższony poziom tryptazy potwierdza aktywację komórek tucznych podczas reakcji alergicznej.
• Rozpoznawaniu mastocytozy: przewlekle podwyższony poziom tryptazy może wskazywać na mastocytozę układową – rzadkie schorzenie związane z nadmiernym namnażaniem komórek tucznych.
• Ocena innych zaburzeń związanych z mastocytami, takich jak reakcje pseudoalergiczne.

Kiedy warto wykonać badanie?

Oznaczenie poziomu tryptazy jest zalecane w przypadku:

• Podejrzenia anafilaksji: szczególnie u pacjentów z objawami takimi jak spadek ciśnienia krwi, obrzęki, duszność, pokrzywka czy utrata przytomności po kontakcie z alergenem (np. lekami, jadem owadów, pokarmem).
• Diagnostyki mastocytozy: u osób z objawami takimi jak bóle brzucha, biegunki, świąd skóry, uderzenia gorąca, nawracająca pokrzywka lub zmiany skórne typu plam soczewicowatych.
• Monitorowania pacjentów z mastocytozą: w celu oceny postępu choroby lub odpowiedzi na leczenie.
• Oceny reakcji pseudoalergicznych: gdy inne przyczyny dolegliwości, takie jak alergia IgE-zależna, zostały wykluczone.

Jak przygotować się do badania?

Badanie tryptazy polega na analizie próbki krwi. Aby wynik był wiarygodny:

• W przypadku anafilaksji:
• • Pobranie krwi powinno nastąpić w ciągu 1-2 godzin od wystąpienia objawów, ponieważ poziom tryptazy szybko rośnie, osiągając szczyt w tym czasie.
  • Druga próbka może być pobrana po 24 godzinach, w celu porównania wartości.
• Nie musisz być na czczo, chyba że lekarz zaleci inaczej.
• Poinformuj lekarza lub personel medyczny w punkcie pobrań o przyjmowanych lekach, szczególnie tych, które mogą wpływać na reakcje alergiczne lub układ odpornościowy.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Podwyższony poziom tryptazy:

• Anafilaksja: gwałtowny wzrost poziomu tryptazy po ekspozycji na alergen.
• Mastocytoza układowa: przewlekle podwyższony poziom enzymu, zazwyczaj powyżej 20 ng/ml.
• Reakcje pseudoalergiczne: związane z aktywacją komórek tucznych niezależnie od mechanizmu IgE.
• Choroby hematologiczne: niektóre nowotwory układu krwiotwórczego mogą powodować wzrost poziomu tryptazy.

Prawidłowy poziom tryptazy: najczęściej wyklucza anafilaksję i mastocytozę. Niemniej jednak w rzadkich przypadkach objawy mogą występować mimo prawidłowego wyniku, dlatego zawsze konieczna jest ocena kliniczna.

Oznaczenie tryptazy jest kluczowym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu ciężkich reakcji alergicznych oraz chorób związanych z nadmierną aktywnością komórek tucznych. Dzięki badaniu lekarz może dokładniej określić przyczynę dolegliwości, wdrożyć odpowiednie leczenie i zapobiec nawrotom objawów. Interpretacja wyników powinna być zawsze przeprowadzana w kontekście objawów klinicznych pacjenta.

21 dni roboczych

Alergologia