Badanie utajonej zdolności wiązania żelaza (UIBC) pozwala ocenić, ile wolnego żelaza może jeszcze związać się z białkiem transportującym ten pierwiastek we krwi, czyli transferyną. Wynik b...

Utajona zdolność wiązania żelaza, UIBC,

Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:

Badanie utajonej zdolności wiązania żelaza (UIBC) pozwala ocenić, ile wolnego żelaza może jeszcze związać się z białkiem transportującym ten pierwiastek we krwi, czyli transferyną. Wynik badania jest wykorzystywany do diagnostyki zaburzeń związanych z gospodarką żelaza, takich jak niedobór żelaza lub hemochromatoza (nadmiar żelaza). Dzięki oznaczeniu UIBC można zyskać pełniejszy obraz zapasów żelaza w organizmie i stanu odżywienia tym kluczowym pierwiastkiem.

Znaczenie badania UIBC

Utajona zdolność wiązania żelaza (UIBC) odzwierciedla pojemność miejsc wiążących żelazo w transferynie. UIBC oznacza taką ilość żelaza, która jest potrzebna do całkowitego wysycenia transferyny. Niski poziom UIBC może sugerować nadmiar żelaza (nadmierna podaż, choroby wątroby lub nerek , hemochromatoza). Natomiast wysoki poziom często wskazuje na niedobór tego pierwiastka. Niedobór żelaza powoduje niedokrwistość mikrocytową i może być związany z niedostateczną podażą (wegetarianizm, niedożywienie), upośledzonym wchłanianiem (zespoły złego wchłaniania, operacje żołądkowo-jelitowe, biegunki), wzrostem zapotrzebowania (ciąża, okres laktacji), przewlekłą utratą (nowotwory przewodu pokarmowego, choroby jelit, krwawienia ginekologiczne) i inne. Badanie jest szczególnie przydatne w diagnozowaniu przyczyn anemii i nadmiaru żelaza, a także w monitorowaniu leczenia żelazem.

Kiedy warto wykonać badanie?

Oznaczenie utajonej zdolności wiązania żelaza (UIBC) warto rozważyć w następujących przypadkach:

• W celu diagnostyki anemii – gdy występują objawy takie jak zmęczenie, bladość skóry, osłabienie, duszność, co może świadczyć o niedoborze żelaza.
• W przypadku podejrzenia nadmiaru żelaza – objawiającego się zmęczeniem, bólem stawów, przebarwieniami skóry czy zaburzeniami pracy wątroby, które mogą sugerować hemochromatozę.
• Kontrola leczenia u pacjentów przyjmujących preparaty żelaza lub chelatory (substancje wiążące nadmiar żelaza) – badanie umożliwia ocenę skuteczności terapii.
• W ramach oceny stanu odżywienia żelazem, zwłaszcza u osób z przewlekłymi chorobami, które mogą wpływać na jego metabolizm.

Regularne monitorowanie poziomu UIBC może pomóc w wykrywaniu niedoborów lub nadmiarów żelaza zanim doprowadzą do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Jak przygotować się do badania?

Badanie utajonej zdolności wiązania żelaza (UIBC) wymaga pobrania krwi, dlatego warto pamiętać o kilku zasadach:

• Zaleca się przyjście na badanie na czczo – bez jedzenia i picia przez około 8 godzin, co pozwala na uzyskanie dokładniejszych wyników.
• Przed badaniem poinformuj personel medyczny o przyjmowanych lekach, zwłaszcza suplementach żelaza, które mogą wpływać na wynik testu.
• Unikaj intensywnego wysiłku fizycznego w dniu poprzedzającym badanie, ponieważ może to wpłynąć na wyniki badania.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Wynik badania utajonej zdolności wiązania żelaza (UIBC) może się różnić w zależności od zdrowia pacjenta oraz gospodarki żelazem. Typowe odchylenia obejmują:

• Podwyższony poziom UIBC – często wskazuje na niedobór żelaza w organizmie. Jest to typowe dla anemii z niedoboru żelaza, co oznacza, że organizm potrzebuje więcej żelaza do nasycenia transferyny.
• Obniżony poziom UIBC – może świadczyć o nadmiarze żelaza we krwi, np. w przypadku hemochromatozy lub nadmiernego przyjmowania żelaza w diecie lub suplementach.

Każdy wynik warto skonsultować z lekarzem, który, biorąc pod uwagę również inne wskaźniki, takie jak poziom ferrytyny, transferryny, TIBC czy żelaza całkowitego, pomoże zdiagnozować ewentualne zaburzenia i wdrożyć odpowiednie leczenie lub zalecenia żywieniowe.

1 dzień roboczy

Biochemia