Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędnym składnikiem, który odgrywa kluczową rolę w wielu funkcjach organizmu. To, co czyni ją wyjątkową, to jej udział w powstawaniu cze...

Witamina B12 (aktywna forma)

Nazwy oficjalne i zwyczajowe badania:

Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędnym składnikiem, który odgrywa kluczową rolę w wielu funkcjach organizmu. To, co czyni ją wyjątkową, to jej udział w powstawaniu czerwonych krwinek w szpiku, wspieranie prawidłowej funkcji układu nerwowego oraz udział w syntezie DNA i RNA, a także w innych procesach metabolicznych.

Znaczenie badania poziomu witaminy B12

Jedynym źródłem witaminy B12 dla ludzi są produkty pochodzenia zwierzęcego (wątroba, nerki, skorupiaki, ryby, mięso). W niewielkich ilości zawarta jest w jajach, serach i mleku. Stężenie witaminy B12 powinno być regularnie monitorowane zwłaszcza u osób na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej, które mogą być narażone na jej niedobory. Witamina B12 jest magazynowana w wątrobie i jeśli nie występują żadne problemy dotyczące wątroby, to zapas witaminy wystarcza na 2-5 lat.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie wykonuje się w przypadku:

• Niedokrwistości megaloblastynczej,
• Powrózkowego zwyrodnienia rdzenia,
• Zespołu złego wchłaniana.

Dodatkowo regularne sprawdzanie poziomu witaminy B12 jest szczególnie ważne dla:

• osób starszych,
• wegetarian,
• wegan,
• osób z zaburzeniami wchłaniania.

W naszym laboratorium oznaczamy stężenie formy aktywnej witaminy B12.

Co to właściwie jest "aktywna B12"?

Aktywna forma witaminy B12 (inaczej holoTC, holotranskobalamina) odzwierciedla stężenie funkcjonalne witaminy B12, czyli stężenie formy zdolnej do wnikania do komórek i wywierania biologicznych skutków. Aktywna witamina B12 stanowi około 20-30% całkowitej krążącej witaminy B12.

Jak wiemy, niedobór witaminy B12 może mieć poważne konsekwencje kliniczne i nieleczony powodować nieodwracalne uszkodzenia. Najczęstszymi objawami niedoboru witaminy B12 są zaburzenia hematologiczne, szczególnie wpływające na tworzenie erytrocytów (np. niedokrwistość megaloblastyczna) oraz zaburzenia neurologiczne, takie jak: demielinizacja rdzenia kręgowego i spadek funkcji poznawczych. Niedobór witaminy B12 wiązany jest również z zaburzeniami kostnymi i neuropatią wzrokową, choć te zaburzenia są stosunkowo rzadsze.

Dlaczego aktywna forma jest lepszym parametrem?

- Klinicznie jest to bardziej miarodajny parametr do oceny ustrojowego niedoboru – ma znacznie krótszy okres półtrwania niż holokobalamina;

- Wykazano, że holoTC jest najlepszym wskaźnikiem stanu witaminy B12 w populacji osób starszych, co wręcz sugeruje oznaczanie aktywnej witaminy B12 jako pierwszej w ocenie niedoboru witaminy B12;

- W przeciwieństwie do całkowitej witaminy B12 w surowicy uważa się, że holoTC jest stabilna w ciąży;

- Można oznaczać ją miarodajnie w trakcie suplementacji – wartości stężeń holotranskobalaminy odzwierciedlają status witaminy B12, niezależnie od tego, czy na krótko przed przeprowadzeniem oznaczenia doszło do absorpcji witaminy, czy też nie.

Jak przygotować się do badania?

• Nie ma specjalnych zaleceń, podobnie jak w przypadku większości badań laboratoryjnych próbkę najlepiej pobrać rano po 8-10 godzinach na czczo.
• Poinformuj laboratorium o wszystkich przyjmowanych suplementach i lekach, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na poziom witaminy B12 we krwi.

Odchylenia od wartości referencyjnych

• Niedobór witaminy B12 może prowadzić do anemii megaloblastycznej (choroba Addisona-Biermera), problemów neurologicznych (drętwienie kończyn, chwiejny chód), trudności w koncentracji, nudności, zaparć lub biegunek, zapalenie śluzówki jamy ustnej. Przyczyną niedoborów mogą być choroby jelita cienkiego, resekcja odcinków przewodu pokarmowego, choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego, dieta wegetariańska.
• Zbyt wysokie stężenie, choć rzadkie, może również sygnalizować problemy zdrowotne i mogą występować w chorobach wątroby, przewlekłym alkoholizmie oraz w przewlekłej białaczce szpikowej.

Regularne badanie poziomu witaminy B12 pozwala na szybką interwencję i dostosowanie diety czy suplementacji, co jest kluczowe dla utrzymania długotrwałego zdrowia i dobrego samopoczucia. Nie lekceważ objawów takich jak zmęczenie czy osłabienie – mogą one być sygnałem niedoboru tej kluczowej witaminy.

1 dzień roboczy.

Biochemia

Wynik ilościowy.