Wiele osób może spotkać się z problemem nadmiaru leków w domowej apteczce oraz brakiem uwagi na jakość spożywanych pokarmów, co może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Jednym z kontrowersyjnych składników, które mogą wpływać na nasze zdrowie, jest dwutlenek tytanu (TiO2).
Spis treści
Co to jest dwutlenek tytanu (barwnik E171)?
Barwnik spożywczy E171, znany także jako dwutlenek tytanu (ditlenek tytanu, biel tytanowa), jest stosowany głównie w celu poprawy wyglądu produktów. Jego główną funkcją jest nadanie żywności białej barwy oraz rozjaśnienie innych kolorów. Dzięki temu produkty wyglądają bardziej atrakcyjnie, co może zwiększać ich walory estetyczne dla konsumentów.
Zakaz stosowania dwutlenku tytanu w żywności
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oznajmił, że nie można go dłużej uważać za bezpieczny ze względu na liczne wątpliwości i obawy dotyczące jego genotoksyczności. W wyniku tego Komisja Europejska podjęła decyzję o zakazie stosowania dwutlenku tytanu w żywności.
Produkty żywnościowe wyprodukowane zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 7 lutego 2022 roku mogły być wprowadzane do obrotu do 7 sierpnia 2022 roku (6 miesięczny okres przejściowy). Po tej dacie mogły pozostać na rynku aż do wyczerpania daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia. Od dnia 8 sierpnia stosowanie dwutlenku tytanu w produkcji żywności jest zabronione.
Zakaz używania dwutlenku tytanu w żywności jest w mocy we wszystkich krajach członkowskich UE oraz w Irlandii Północnej.
Dwutlenek tytanu, a nasze jelita
Naukowcy z Binghamton University (USA) przeprowadzili badania wpływu dwutlenku tytanu na hodowlę komórek wyściełających jelito cienkie. Podczas jednego eksperymentu hodowlę poddano działaniu fizjologicznego odpowiednika jednego posiłku zawierającego nanocząsteczki o średnicy 30 nanometrów (przez 4 godziny). Drugi eksperyment odzwierciedlał przewlekłą ekspozycję (trzy posiłki z nanocząsteczkami dziennie przez pięć dni).
Przy długotrwałej ekspozycji na organizm ditlenek tytanu powoduje zmniejszoną liczbę wystających z komórek mikrokosmków. Co za tym idzie – zdolności do wchłaniania substancji zawartych w pożywieniu, zwłaszcza kwasów tłuszczowych, cynku i żelaza. Słabsza jest chroniąca przed zakażeniem bariera jelitowa, dodatkowo metabolizm ulega spowolnieniu, a oznaki stanu zapalnego wówczas mogą się nasilić.
Gdzie znajdziemy dwutlenek tytanu?
Dwutlenek tytanu w postaci nanocząsteczek zawierają pokarmy wysoko przetworzone, a zwłaszcza słodycze. Dodatek ten, to nie tylko słodkości. Oprócz farb, papieru czy tworzyw sztucznych dodawany jest na przykład do kosmetyków. Zwłaszcza kremów do opalania i pasty do zębów (titanium dioxide lub CI 77891). Typowym przykładem jest np. bielutki lukier na pączkach. Bywa zresztą dodawany nawet do czekolady (dla lepszej tekstury) i odtłuszczonego mleka (by wyglądało bardziej apetycznie)!
W roku 2012 naukowcy z Arizona State University (USA) przebadali 89 typowych produktów spożywczych – w tym gumę do żucia, ciasteczka Twinkies i majonez. Wszędzie wykryli dwutlenek tytanu. Znana firma specjalizująca się w amerykańskiej odmianie pączków – Dunkin’ Donuts, w roku 2015 zaprzestała stosowania cukru pudru z nanocząsteczkami dwutlenku tytanu, pod naciskiem organizacji promującej odpowiedzialny biznes – As You Sow.
Dwutlenek tytanu w lekach
Barwnik E171 gwarantuje stabilność leków poprzez absorpcję światła widzialnego i UV. Chroni wrażliwe na światło składniki przed rozkładem, co w efekcie zwiększa ich trwałość oraz okres przydatności. Jego popularność w produkcji leków wynika również z tego, że nie wpływa na właściwości aktywnych substancji. Dzięki temu lek zachowuje skuteczność działania, a organizm dobrze go toleruje.
Po przeprowadzeniu konsultacji z Europejską Agencją Leków, Komisja Europejska przyznała zgodę na okresowe wykorzystanie dwutlenku tytanu w produktach leczniczych, dopóki nie zostaną opracowane odpowiednie substytuty. Ma to na celu zapobieżenie potencjalnym niedoborom leków, mogącym zagrozić zdrowiu publicznemu.
Podsumowanie
Zakaz stosowania dwutlenku tytanu w żywności w UE wynika z obaw dotyczących jego potencjalnych zagrożeń dla zdrowia. Decyzja zapadła na podstawie wyniesionych analiz i rekomendacji naukowych. Niezwykle ważne jest zachowanie zdrowego rozsądku. Nie podejmujcie samodzielnie decyzji o zaprzestaniu stosowania jakiegokolwiek leku zaleconego przez lekarza. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed modyfikacją lub zaprzestaniem leczenia, aby uniknąć potencjalnych komplikacji zdrowotnych i zapewnić, że otrzymujecie odpowiednią opiekę medyczną. Lekarz zna Waszą historię medyczną i może dostosować leczenie do Waszych potrzeb w sposób bezpieczny i skuteczny.
Bibliografia:
A. Piotrowska „Porzuć przetworzone produkty! Oto 10 powodów”, zdrowie.pap.pl, 03.2017
“Zakaz stosowania dwutlenku tytanu”, gov.pl, 01.2021
“Dwutlenek tytanu może szkodzić jelitom”, PAP/Rynek Zdrowia, 02.2017
M. Korczyk “Dwutlenek tytanu w lekach – czy jest się czego bać?”, pantabletka.pl, 08.2022
