Około 2,5 tys. Polek każdego roku dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy. Wśród polskich kobiet rak szyjki macicy zajmuje drugie miejsce pod względem zachorowalności i umieralności. Rak szyjki macicy rozwija się latami i przez długi czas nie daje zauważalnych objawów, dlatego tak ważna jest regularna, profilaktyczna cytologia.
Spis treści
Rak szyjki macicy – wybrane statystyki
- Prawie 99% przypadków raka szyjki macicy jest spowodowanych przez onkogennego wirusa HPV (wirus brodawczaka ludzkiego).
- Nowotwór szyjki macicy sporadycznie występuje u młodych kobiet poniżej 20 roku życia, ale ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem.
- 80% osób aktywnych seksualnie jest narażonych na zakażenie wirusem HPV przynajmniej raz w życiu.
- 80% złośliwych nowotworów szyjki macicy to nowotwory płaskonabłonkowe.
- 6% polskich pacjentek ma 60 lat lub więcej.
- 50% Polek, u których zdiagnozowano raka szyjki macicy, nie wróci do zdrowia.
Przyczyny występowania raka szyjki macicy
Główną przyczyną choroby jest przewlekła infekcja wywołana wirusem HPV, głównie typem onkogennym 16, 18, 31, 33 lub 45. Od czasu wprowadzenia szczepień przeciw HPV lekarze obserwują spadek zachorowań na raka płaskonabłonkowego szyjki macicy.
Inne czynniki ryzyka raka szyjki macicy:
- wczesne rozpoczęcie współżycia,
- duża liczba partnerów seksualnych lub niewierny partner,
- duża liczba porodów,
- wiek (zapadalność wzrasta wraz z wiekiem),
- długotrwałe palenie wyrobów tytoniowych,
- niezdrowa dieta,
- długotrwałe stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych,
- zakażenia przenoszone drogą płciową inne niż HPV (np. chlamydia, trichomonas, wirus opryszczki HSV-2),
- niedobór odporności (immunosupresja po przeszczepie),
- historia śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy (CIN).
Objawy raka szyjki macicy
Lekarze znają przypadki, u których rak szyjki macicy nie dawał widocznych objawów nawet przez ponad 10 lat. To dlatego, że zauważalne prze pacjentkę objawy występują zwykle dopiero wtedy, gdy choroba jest zawansowana.
- Krwawienia w środku cyklu menstruacyjnego,
- krwawienia po stosunku lub badaniu ginekologicznym,
- przedłużające się i bardziej obfite krwawienia miesięczne,
- krwawienie pomenopauzalne,
- obfite upławy z pochwy,
- ból w podbrzuszu,
- ból podczas stosunku.
Badaniem które pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy jest cytologia, czyli rozmaz szyjkowy. W pierwszych latach rozwoju choroby możemy skutecznie leczyć raka szyjki macicy.
Dodatkowo tzw. płynna cytologia pozwala ma wykrycie zakażenia wirusem HPV. Dlatego razem z badaniem cytologicznym warto zrobić badanie genetyczne wirusa HPV, które pozwala na wykrycie kancerogennego wirusa HPV. Nosicielki wirusa HPV powinny wykonywać cytologię co roku. Stany przedrakowe są w pełni wyleczalne.
Jak często robić cytologię?
Każda kobieta, która rozpoczęła współżycie powinna regularnie robić badanie cytologiczne. Pierwsze badanie powinno mieć miejsce nie później niż 3 lata po rozpoczęciu współżycia. Kobiety nieaktywne seksualnie pierwszą cytologie powinny zrobić po 25 urodzinach. Następnie kobiety spoza grupy ryzyka powinny robić cytologię co 3 lata, natomiast kobiety przyjmujące leki immunosupresyjne, nosicielki wirusa HIV lub onkogennego wirusa HPV co roku.
Źródła:
https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/
http://www.puo.pl/badania-profilaktyczne/rak-szyjki-macicy
https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/nie-daj-sie-rakowi-szyjki-macicy
http://www.puo.pl/badania-profilaktyczne/rak-szyjki-macicy
