Pełne morfologiczne badanie krwi, inaczej morfologia 25 par. jest jednym z najważniejszych badań laboratoryjnych stosowanych do oceny zdrowia pacjenta. Morfologia krwi dostarcza wielu informacji na temat składu krwi, takich jak liczba komórek krwi, rozmiar, kształt i inne parametry. Podczas odczytywania wyników morfologii spotykamy wiele nazw i skrótów, które opisują różne składniki krwi. Poniżej znajduje się wyjaśnienie wszystkich spotykanych w wynikach morfologii 25 par. (tzw. pełnej morfologii) terminów i skrótów.
Trzeba mieć na uwadze, że poniższe objaśnienia nie są podstawą do samodzielnej diagnozy. Dlatego w przypadku jakichkolwiek odchyleń od normy w wynikach morfologii należy skonsultować się z lekarzem lub diagnostą laboratoryjnym w celu dokładnego zinterpretowania jej wyników. Natomiast tylko lekarz może, na podstawie oceny indywidualnej sytuacji pacjenta, czyli wieku, objawów klinicznych i wyników badań laboratoryjnych i innych, postawić diagnozę.
Krwinki białe
- Leukocyty, czyli białe krwinki (ang. White Blood Cells, WBC) pokazuje liczbę białych krwinek, które są częścią układu odpornościowego i walczą z infekcjami. Podwyższony poziom WBC może wskazywać na infekcję lub stan zapalny, podczas gdy niski poziom może być związany z niektórymi chorobami układu odpornościowego.
- Neutrofile (ang. Neutrophils, Neut.) to rodzaj białych krwinek, które są główną linią obrony organizmu przed bakteriami i innymi drobnoustrojami. Ich poziom może być podwyższony w przypadku infekcji bakteryjnej lub stanu zapalnego.
- Limfocyty (ang. Lymphocyte, Lymp.) to inny rodzaj białych krwinek, które pełnią ważną rolę w układzie odpornościowym, zwłaszcza w odpowiedzi na wirusy. Wysoki poziom limfocytów może wskazywać na infekcję wirusową , choroby autoimmunologiczne lub nowotwory.
- Monocyty to kolejny rodzaj białych krwinek, które pełnią funkcję fagocytów. Są one odpowiedzialne za eliminację martwych komórek, bakterii i innych cząsteczek obcych z organizmu. Podwyższony poziom monocytów może wystąpić w przypadku infekcji, stanów zapalnych lub chorób autoimmunologicznych.
- Eozynofile są białymi krwinkami, które biorą udział w reakcjach alergicznych i odpowiedzi immunologicznej na pasożyty. Ich główną funkcją jest zwalczanie inwazji pasożytów oraz regulacja reakcji alergicznych. Podwyższony poziom eozynofili może wskazywać na alergie, infekcje pasożytnicze lub choroby układu krwiotwórczego.
- Bazofile są najrzadszym rodzajem białych krwinek we krwi obwodowej. Posiadają specjalne granulki, które zawierają substancje biologicznie czynne, takie jak histamina. Bazofile są zaangażowane w reakcje alergiczne i stanowią ważny element odpowiedzi zapalnej. Podwyższony poziom bazofili może wskazywać na alergie, choroby autoimmunologiczne lub zarażenia pasożytnicze.
- IG (ang. Immature Granulocytes) niedojrzałe granulocyty odnosi się do liczby niedojrzałych granulocytów, które są rodzajem białych krwinek. Granulocyty są częścią układu odpornościowego i pomagają w walce z infekcjami. W normalnych warunkach, niedojrzałe granulocyty stanowią tylko niewielki procent ogólnej liczby granulocytów. Podwyższony poziom IG może wskazywać na obecność stanu zapalnego lub infekcji.
- NRBC (ang. Nucleated Red Blood Cells) – jądrzaste czerwone krwinki – odnosi się do obecności jądrzastych czerwonych krwinek. W normalnych warunkach, czerwone krwinki u dorosłych nie posiadają jądra. Obecność NRBC w badaniu krwi może wskazywać na pewne patologiczne stany, takie jak niedokrwistość, choroby szpiku kostnego lub niedotlenienie.
Krwinki czerwone
- Erytrocyty – czerwone krwinki (ang. Red Blood Cells, RBC) – mierzy liczbę czerwonych krwinek, które są odpowiedzialne za transport tlenu do tkanek organizmu. Niski poziom RBC może wskazywać na niedokrwistość, podczas gdy wysoki poziom może sugerować odwodnienie lub chorobę szpiku kostnego.
- Hemoglobina (ang. Hemoglobin, Hb): Hemoglobina to białko obecne wewnątrz czerwonych krwinek, które wiąże się z tlenem i przenosi go do tkanek. Pomiar poziomu Hb informuje o zdolności krwi do transportowania tlenu. Niski poziom Hb może świadczyć o niedokrwistości lub utracie krwi, podczas gdy wysoki poziom może być związany z odwodnieniem.
- Hematokryt (ang. Hematocrit, Hct.): Hematokryt określa procent objętości czerwonych krwinek w stosunku do objętości całej krwi. Jest to wskaźnik, który informuje o gęstości krwi. Niski poziom Hct może wskazywać na niedokrwistość, podczas gdy wysoki poziom może być związany z odwodnieniem.
Wskaźniki czerwonokrwinkowe
- MCV (ang. Mean Corpuscular Volume) – średnia objętość krwinek: MCV odnosi się do średniej objętości czerwonych krwinek. Jest to miara, która informuje nas o rozmiarze tych krwinek. Wysoka wartość MCV może wskazywać na niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego, a niska wartość może sugerować niedokrwistość z niedoboru żelaza (czyli mikrocytarną).
- MCH (ang. Mean Corpuscular Hemoglobin) – średnia masa hemoglobiny w krwinkach: MCH odnosi się do średniej masy hemoglobiny zawartej w czerwonych krwinkach. Hemoglobina to białko, które przenosi tlen we krwi. MCH pomaga ocenić ilość hemoglobiny w poszczególnych krwinkach. Niski poziom MCH może wskazywać na niedokrwistość i zazwyczaj towarzyszy zmniejszonemu stężeniu hemoglobiny w wyniku niedoboru żelaza.
- MCHC (ang. Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) – średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach: MCHC odnosi się do średniego stężenia hemoglobiny w czerwonych krwinkach. Jest to miara, która informuje nas o zawartości hemoglobiny w jednostce objętości krwinek. Niska wartość MCHC może wskazywać na niedokrwistość z niedoboru żelaza lub inną postać niedokrwistości.
- RDW-SD (ang. Red Cell Distribution Width – Standard Deviation) – odchylenie standardowe szerokości erytrocytów: RDW-SD odnosi się do pomiaru zmienności rozmiaru czerwonych krwinek. Wysoka wartość RDW-SD może sugerować obecność różnych rozmiarów krwinek, co może być związane z różnymi stanami chorobowym
- RDW-CV (ang. Red Cell Distribution Width – Coefficient of Variation) – współczynnik zmienności objętości erytrocytów: RDW-CV jest miarą podobną do RDW-SD. Informuje nas o zmienności rozmiaru czerwonych krwinek. Wysoka wartość RDW-CV może wskazywać na różnorodność rozmiarów krwinek. Nieprawidłowości wyników RDW mogą wynikać z niedokrwistości, lub nieprawidłowości ze strony szpiku, natomiast zazwyczaj towarzyszą innym odchyłom w morfologii.
Płytki krwi
- Płytki krwi (ang. Platelets, Plt) są odpowiedzialne za krzepnięcie krwi. Niski poziom płytek krwi może prowadzić do zwiększonego ryzyka krwawienia, podczas gdy wysoki poziom może wskazywać na ryzyko zakrzepów.
- PDW (ang. Platelet Distribution Width) – szerokość dystrybucji płytek krwi: PDW odnosi się do pomiaru zmienności rozmiaru płytek krwi. Wysoka wartość PDW może wskazywać na obecność różnych rozmiarów płytek, co może być związane z pewnymi stanami chorobowymi.
- MPV (ang. Mean Platelet Volume) – średnia objętość płytek krwi: MPV odnosi się do średniej objętości płytek krwi. Pomiar ten informuje nas o rozmiarze płytek. Wysoka wartość MPV może wskazywać na zwiększoną aktywność płytek, podczas gdy niska wartość może sugerować zmniejszoną aktywność.
- P-LCR (ang. Platelet Large Cell Ratio) – stosunek dużych płytek do ogólnej liczby płytek: P-LCR informuje nas o stosunku dużych płytek do ogólnej liczby płytek krwi. Może to być przydatne w ocenie układu krzepnięcia.
- PCT (ang. Plateletcrit) – hematokryt płytek krwi: PCT odnosi się do procentowego udziału płytek krwi w stosunku do całkowitej objętości krwi. Pomiar ten informuje nas o “gęstości krwi”.
Niektóre odchyły morfologii mogą sugerować nieprawidłowości produkcji: krwinek białych, krwinek czerwonych oraz płytek krwi co może oznaczać problemy z funkcjonowaniem szpiku. Wtedy warto wykonać rozmaz krwi, leukogram lub skonsultować się z hematologiem.
Masz już wyniki swojej morfologii, ale nie umiesz ich odczytać? Zamów konsultację wyników badań z jednym z naszych diagnostów laboratoryjnych lub skorzystaj z e-interpretacji.
