Morfologia krwi obwodowej to jedno z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych, które dostarcza szczegółowych informacji na temat stanu zdrowia organizmu. Badanie obejmuje analizę 14 param...

Morfologia krwi obwodowej (14 parametrów)

Morfologia krwi obwodowej to jedno z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych, które dostarcza szczegółowych informacji na temat stanu zdrowia organizmu. Badanie obejmuje analizę 14 parametrów krwi, które pozwalają ocenić funkcjonowanie układu krwiotwórczego, odpornościowego oraz możliwość wykrycia stanów zapalnych, niedokrwistości i innych zaburzeń. Dzięki morfologii możliwe jest wczesne wykrycie wielu chorób, takich jak infekcje, niedobory witamin czy schorzenia krwi.

Znaczenie badania morfologii krwi obwodowej

Badanie polega na określeniu liczby komórek krwi – krwinki czerwone, białe i płytkowe, stężenia hemoglobiny i wartości hematokrytu oraz wyliczenia wskaźników opisujących wszystkie rodzaje krwinek. Ważna jest ocena kształtu, wielkości krwinek, a w przypadku krwinek białych (leukocytów) również ilościowy i procentowy udział poszczególnych ich populacji (granulocyty, limfocyty, monocyty, kwaso- i zasadochłonne). Wśród wskaźników krwinkowych do podstawowych należą:

• Średnią objętość czerwonej krwinki (MCV),
• Średnią zawartość hemoglobiny w krwince (MCH),
• Średnie stężenie hemoglobiny w krwince (MCHC).

Morfologia krwi dostarcza cennych informacji o liczbie i jakości krwinek. Zmiany mogą dotyczyć jednego lub wszystkich trzech układów (czerwonokrwinkowego, białokrwinkowego i płytkowego) i mogą być związane z wieloma zaburzeniami – niedokrwistości, białaczki i inne choroby rozrostowe, stany zapalne, choroby nowotworowe, pasożytnicze i alergie, zaburzenia krzepnięcia i inne.

Dzięki temu badaniu możliwe jest wczesne wykrycie wielu stanów chorobowych oraz monitorowanie skuteczności leczenia. Na przykład, niski poziom hemoglobiny i zmniejszona liczba erytrocytów może wskazywać na anemię, podczas gdy zwiększona liczba leukocytów może sygnalizować infekcję lub nowotwory.

Często rozpoznanie stanów chorobowych jest przypadkowe, np. przy wykonywaniu badań okresowych pracownika czy w ramach badań profilaktycznych. Nawet jeśli zmiany są niewielkie, a my czujemy się zupełnie zdrowi, powinniśmy wynik badania bezwzględnie pokazać lekarzowi, który zdecyduje o dalszym postępowaniu.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badanie morfologii krwi warto wykonać w wielu sytuacjach, aby uzyskać kompleksową ocenę stanu zdrowia:

• Rutynowe badania kontrolne – morfologia jest podstawowym narzędziem do oceny ogólnego zdrowia i może być wykonywana regularnie, aby monitorować zmiany w organizmie.
• Objawy anemii – takie jak zmęczenie, bladość skóry, zawroty głowy mogą wskazywać na niedobór hemoglobiny lub czerwonych krwinek.
• Objawy infekcji – podwyższona liczba leukocytów (WBC) może świadczyć o infekcji bakteryjnej lub wirusowej.
• Osłabiona odporność – niski poziom białych krwinek może być oznaką osłabienia układu odpornościowego, co zwiększa ryzyko infekcji.
• Skłonność do krwawień lub zakrzepów – nieprawidłowa liczba płytek krwi (PLT) może wskazywać na problemy z krzepnięciem krwi.
• Monitorowanie leczenia – morfologia jest przydatna do monitorowania terapii, np. w leczeniu anemii lub podczas terapii onkologicznej.

Regularne badanie morfologii krwi pozwala na wczesne wykrycie wielu problemów zdrowotnych i skuteczne ich leczenie.

Jak przygotować się do badania?

Badanie morfologii krwi jest wykonywane rutynowo, jednak aby uzyskać najbardziej wiarygodne wyniki, warto pamiętać o kilku zasadach:

• Na czczo – zaleca się, aby pacjent przyszedł na badanie na czczo, czyli po około 8-12 godzinach od ostatniego posiłku.
• Unikaj intensywnego wysiłku – wysiłek fizyczny może wpłynąć na niektóre parametry krwi, dlatego warto unikać go przed badaniem.
• Zgłoś przyjmowane leki – niektóre leki mogą wpływać na wyniki morfologii, dlatego należy poinformować personel medyczny o ich stosowaniu.

Odchylenia od wartości referencyjnych

Wyniki morfologii krwi są interpretowane na podstawie wartości referencyjnych dla każdego parametru, które mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium.

Niepokojące może być zarówno podwyższenie, jak i obniżenie wartości badanych składników krwi. Zmiany w układzie czerwonokrwinkowym - niska liczba erytrocytów, obniżony poziom hemoglobiny i hematokrytu mogą wskazywać na  niedokrwistość, a ich wzrost na nadkrwistość.

Wzrost lub obniżenie  liczby leukocytów (leukopenia, leukocytoza), a także tzw. odmłodzenie, czyli pojawienie się młodych postaci krwinek we krwi obwodowej oraz zmiany w obrębie cytoplazmy i jądra komórkowego są obserwowane w białaczkach i innych chorobach rozrostowych, infekcjach, zatruciach i  innych.  Wzrost liczby eozynocytów towarzyszy m.in. chorobom alergicznym i pasożytniczym, a bazocytów białaczce szpikowej. Limfocytoza może występować w zakażeniach głównie wirusowych, w przewlekłej białaczce limfatycznej, mononukleozie zakaźnej, wirusowym zapaleniu wątroby. Liczba limfocytów obniża się w terapii kortykosteroidami, w stresie, po zabiegach operacyjnych, w białaczce szpikowej, defektach odpornościowych.

W przypadku płytek krwi wyróżnia się małopłytkowość, nadpłytkowość oraz zaburzenia funkcji płytek, co znajduje odzwierciedlenie w diagnostyce układu krzepnięcia i fibrynolizy.

Odchylenia od normy mogą więc wskazywać na różne schorzenia, a dalsza diagnostyka pozwala na precyzyjne rozpoznanie i leczenie. Regularne wykonywaniem morfologii krwi obwodowej umożliwi wykrycie zmian we wczesnym okresie ich rozwoju, zanim dojdzie do niebezpiecznych dla zdrowia powikłań. Osoby dorosłe  powinny wykonywać to badanie nie rzadziej niż co 1-3 lat. U dzieci, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania można badanie wykonywać częściej, nawet jeśli nie ma żadnych objawów chorobowych.

Badanie wykonane – co dalej?

Zapraszamy do wygodnego odbioru wyniku drogą elektroniczną. Oprócz wyniku otrzymasz tam również bezpłatną interpretację oraz szczegółowy opis, zawierający istotne dla Ciebie informacje:

Jak odebrać wynik z opisem?

1. Zaloguj się do portalu odbioru wyników na stronie wyniki.badaj.to.
2. Kliknij "Odbierz opis wyników" przy wybranym zleceniu i odpowiedz na pytania w ankiecie medycznej.
3. Gotowe! Zapoznaj się z opisem wyników i zastosuj do zaleceń.

Poniżej przedstawiamy poglądowy skrót opisu przykładowego badania.

1 dzień roboczy.

Hematologia

Wynik przedstawiony w formie ilościowo-jakościowej.