Dieta bezglutenowa w ostatnich latach zdobyła znaczną popularność, stając się jednym z bardziej dyskutowanych tematów w dziedzinie zdrowia i odżywiania. Stosowanie jest rekomendowane przede wszystkim osobom cierpiącym na celiakię, ale także na nietolerancję/nadwrażliwość glutenu. Pomimo że dla wielu osób przestrzeganie takiego reżimu żywieniowego jest koniecznością medyczną, dieta bezglutenowa zyskała również zwolenników wśród osób poszukujących alternatywnych metod poprawy zdrowia i samopoczucia.
Czego nie jeść przy diecie bezglutenowej?
Reżim żywieniowy pozbawiony glutenu zakłada wykluczenie z jadłospisu produktów zawierających zboża takie jak pszenica, żyto, jęczmień, pszenżyto oraz orkisz, a także ich przetworzonych wersji, zastępując je artykułami wolnymi od glutenu. Produkty uznawane za wolne od glutenu to te, których poziom glutenu nie przekracza 20 mg/kg, zgodnie z normami Codex Alimentarius. Producenci oznaczają produkty spożywcze, które spełniają te kryteria, specjalnym symbolem przekreślonego kłosa.
Dotyczy to zarówno produktów naturalnie bezglutenowych, jak i tych, które są specjalnie produkowane bez dodatku glutenu. Nie można zapominać o ryzyku związanym z zanieczyszczeniem krzyżowym produktów zawierających gluten, co jest szczególnie ważne w procesie przetwarzania żywności. Istotne jest, by nie decydować się na samowolne przyjęcie diety bezglutenowej bez uprzedniego przeprowadzenia właściwych badań. Takie działanie często prowadzi do opóźnień w diagnostyce i skutkuje otrzymaniem błędnie negatywnych wyników badań serologicznych oraz histopatologicznych.
Dla kogo jest dieta bezglutenowa?
Dieta bezglutenowa jest polecana osobom z celiakią oraz nadwrażliwością lub nietolerancją na gluten. Czyli tylko w uwarunkowanych przypadkach, gdzie gluten wiąże się z przykrymi dolegliwościami dla Pacjenta bądź stanowią dla niego zagrożenie życia, tak jak to bywa w przypadku celiakii. Czy dieta bezglutenowa to złoty środek dla naszego zdrowia?
Jak się okazuje, z kolejnych doniesień naukowych, moda na powszechnie panującą dietę bezglutenową, może okazać się niebezpieczna. Zwłaszcza w przypadku osób, które nie maja zdrowotnych wskazań do jej stosowania.
Amerykańscy badacze zainteresowali się tematem na tyle, że przeanalizowali dane pochodzące z trzech długoterminowych badań. Udział wzięło w nich blisko 200 tys. osób. Co kilka lat (całe badania trwały 30 lat), ochotnicy ci wypełniali drobiazgowe kwestionariusze dotyczące codziennie spożywanego pokarmu. W tym makaronu, płatków zbożowych, pizzy, muffinów, precli i chleba. Na tej podstawie naukowcy byli w stanie określić ilość codziennie przyjmowanego przez tych ludzi glutenu.
Celem było ustalenie, czy konsumpcja glutenu wpływa na zdrowie osób, które nie mają medycznych przesłanek do unikania tej substancji.
Eksperyment miał charakter czysto obserwacyjny, więc wymaga dalszego obserwowania i potwierdzenia kolejnymi badaniami. Okazało się, że u osób, które jadły glutenu najwięcej, ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II było o 13 procent niższe niż w przypadku ludzi spożywających najmniej glutenu. Naukowcy tłumaczą ten fakt tym, że ochotnicy jedzący mniej glutenu, spożywali również mniej błonnika pokarmowego. Błonnik ma duże znaczenie dla zapobiegania rozmaitego typu schorzeniom, w tym również cukrzycy.
Produkty bezglutenowe często posiadają znacznie mniejszą ilość błonnika pokarmowego, witamin czy składników mineralnych – co niestety czyni je mniej odżywczymi. Stąd sama dieta bezglutenowa powinna być prowadzona z rozwagą, aby nie dopuścić do niedoborów składników pokarmowych. Bezzwłocznie należy rozważyć słuszność jej stosowania, w przypadkach gdzie jest nieuzasadniona.
Podsumowanie
Dieta bezglutenowa jest niezbędna dla osób cierpiących na celiakię oraz dla tych z nadwrażliwością lub nietolerancją na gluten. W ich przypadku gluten może prowadzić do szeregu negatywnych skutków zdrowotnych. Przystępowanie do diety bezglutenowej jako mody lub sposób na poprawę samopoczucia może być ryzykowne i prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych. Warto mieć świadomość tego, zanim podejmiesz taką decyzję – należy dokładnie przemyśleć decyzję o przejściu na dietę bezglutenową. Najlepiej taką decyzję poprzedzić badaniami i konsultacjami z lekarzem oraz dietetykiem.
Bibliografia:
Piotrowska A., Dieta bezglutenowa sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II, Marzec 2017
