Choć alergią na pszenicę często zamiennie jest nazywana celiakią, to są to dwie odrębne jednostki chorobowe. Ich jedynym wspólnym mianownikiem jest nadwrażliwość na gluten. W obydwu przypadkach to spożycie glutenu powoduje niepożądane objawy. Alergia na pszenicę to typowa alergia pokarmowa, natomiast celiakia to genetyczna choroba autoimmunologiczna. Jakie są więc objawy alergii na pszenicę i jak ją zdiagnozować?
Więcej o celiakii przeczytasz TUTAJ
Spis treści
Co to jest gluten?
Gluten to kompleks białek (głównie gliadyn i glutenin), które występują w zarodkach ziarna pszenicy. Prawie połowa białek w glutenie to bardzo alergizująca gliadyna. Tak, gluten ma właściwości silnie uczulające. Najwięcej gliadyny znajduje się w pszenicy, w mniejszej ilości znajdziemy ją także w innych zbożach takich jak żyto, jęczmień, orkisz czy owies.
Jakie są objawy alergii na pszenicę?
Alergia na gluten inaczej objawia się u osób dorosłych i u dzieci. W przypadku dzieci najczęściej są to wysypki i wypryski skórne, które mogą współwystępować z atopowym zapaleniem skóry, a rzadziej występują objawy ze strony układu pokarmowego czy oddechowego (z tego względu szkodliwa może okazać się ekspozycja na pył pszeniczny). W przypadku osób dorosłych alergia na gluten najczęściej powoduje biegunki, pokrzywki, obrzęk naczynioruchowy lub rzadziej wstrząs anafilaktyczny. Są to więc objawy typowe dla alergicznej odpowiedzi organizmu na antygen, który powinien być neutralny.
Reakcję uczuleniową na gluten w zależności od czasu wystąpienia objawów możemy podzielić na natychmiastową (objawy występują do kilku godzin) oraz późną (objawy występują nawet po 2 dobach).
Natychmiastowa reakcja alergiczna może objawić się tylko jednym, lub kombinacją kilku objawów typowych dla alergii pokarmowej. Objawem późnej reakcji alergicznej na gluten są zaostrzone objawy jak w atopowym zapaleniu skóry.
Jak potwierdzić alergię na pszenicę?
Diagnozując alergię na pszenicę najpierw należy wykluczyć celiakię. W tym celu należy oznaczyć we krwi żylnej poziom przeciwciał przeciwko endomysium mięśni gładkich (anty-EMA) lub przeciwko transglutaminazie 2 (anty-tTG2) które nie występują w przypadku alergii na pszenicę.
Alergiczne testy skórne w przypadku alergii na gluten często wychodzą błędnie negatywne, dlatego rekomendujemy oznaczenie . Przeciwciała IgE są produkowane przez organizm w odpowiedzi na spożycie glutenu. Wzrost ich stężenia przeciwciał powoduje produkcję histaminy, czyli substancji która odpowiada za wystąpienie objawów reakcji alergicznej. W praktyce lekarskiej wykonuje się również testy prowokacji i eliminacji badając wpływ obecności pszenicy w diecie na reakcje alergiczne.
Zobacz badanie poziomu przeciwciał IgE dla gliadyny w e-sklepie
Leczenie alergii na pszenicę
Większość dzieci wyrasta z tego typu alergii samoistnie. Jeśli chodzi o dorosłych to alergia na pszenicę będzie z nimi do końca życia.
Podstawą leczenia alergii na pszenicę jest wykluczenie z diety. Chory powinien zrezygnować z jej spożycia i pokrewnych gatunków zbóż np. żyto, jęczmień, orkisz. Jeśli jednak alergik zje niewłaściwy pokarm to powinien niezwłocznie zażyć leki przeciwhistaminowe. W przypadku wstrząsu anafilaktycznego należy alergikowi podać domięśniowo epinefrynę (epipen) i wezwać pomoc medyczną.
Czego nie można jeść będąc uczulonym na gluten?
Przy uczuleniu na gluten z diety należy bezwzględnie wyeliminować produkty zawierające w jakiejkolwiek formie z pszenicę, orkisz, żyto, jęczmień i owies:
- produkty zbożowe np.: mąka pszenna, żytnia, jęczmienna, chleb biały, razowy, bułki, bagietki, maca, precle, bułka tarta, płatki pszenne, musli,
- kasza kuskus, kasza manna, kasza jęczmienna, kaszki błyskawiczne,
- makaron pszenny i żytni,
- słodycze i ciastka np.: herbatniki, biszkopty, paluszki, pierniki, drożdżówki
Gotowe sosy i desery również mogą zawierać zbożowe zagęszczacze, dlatego dobrym nawykiem będzie czytanie etykiet na produktach spożywczych.
